Off topic: Dita e Verës, 14 Marsi, një zakon arbëresh
Thread poster: Monika Coulson
Monika Coulson
Monika Coulson  Identity Verified
Local time: 08:11
Member (2001)
English to Albanian
+ ...
SITE LOCALIZER
Mar 9, 2004

Dita e Verës, 14 Marsi, një zakon arbëresh


Dita e Verës quhet e tillë sepse më 14 Mars bimësia zgjohet nga gjumi dimëror.

Në këtë ditë bimësia fillon të thithë lëngjet nga toka dhe kështu të rritet.

Shenjat e festimit të këtij zakoni arbëresh janë:



1) Marrja datën 13 Mars të një tufe të vogël bari të njomë bashkë me rrenjët

dhe dheun, me qëllim që të gjendet mëngjezin
... See more
Dita e Verës, 14 Marsi, një zakon arbëresh


Dita e Verës quhet e tillë sepse më 14 Mars bimësia zgjohet nga gjumi dimëror.

Në këtë ditë bimësia fillon të thithë lëngjet nga toka dhe kështu të rritet.

Shenjat e festimit të këtij zakoni arbëresh janë:



1) Marrja datën 13 Mars të një tufe të vogël bari të njomë bashkë me rrenjët

dhe dheun, me qëllim që të gjendet mëngjezin e datës 14 Mars në shtëpi.



2) Gatimi i ballakumeve, që gatuhen një ose dy ditë përpara datës 14 Mars,

me qëllim që mëngjezi i datës 14 Mars t'i gjejë ballakumet në shtëpi.



GATIMI I BALLAKUMEVE



MASAT

1 kg sheqer, 0.4 kg tëlyn (gjalp), 7-8 kokrra vezë, 1 kg miell misri i situr,

një dorë miell gruri, 1 fixhan kafeje qumësht;

një enë e madhe bakri e pakallajisur ose përndryshe prej qelqi.



GATIMI

Tretet tëlyni dhe lihet te fundërrojnë kripërat e tij. Pastaj tëlyni i vakët

dhe pa kripërat e rëna në fund rrihet me sheqerin deri sa të bëhet një masë

e bardhë. E mira është që rrahja e masës të bëhet me dorë, sepse përfundimi

i përzjerjes ndjehet kur të duket se prek fije me dorën që po përzien masën

e krijuar. Ndërkohë vezët janë përzjerë me qumështin më parë dhe shtohen

dalëngadalë tek sheqeri i rrahur, duke vazhduar përzjerjen e këtij të fundit.



Pastaj hidhet mielli dalëngadalë duke vazhduar perzjerjen me dorë.

Mielli i grurit hidhet nga fundi. Duhet patur kujdes me hedhjen e miellit,

sepse mielli i tepërt i bën të forta ballakumet pas pjekjes. Prandaj, pasi është

harxhuar sasia e paracaktuar e miellit, brumi lihet 15-30 minuta në qetësi

pavarësisht se ai mund të duket i qullët. Kjo kohë mjafton që grimcat e miellit

të thithin lagështirën e brumit të qullët. Nëse shihet se brumi ka mbetur përsëri

si i qullët, atëhere atij mund t'i shtohet edhe një dorë miell.

Kështu me këtë brume ballakumet nuk do të shtrihen gjatë pjekjes.



PJEKJA

Tepsiat lyhen me pak tëlyn dhe spërkaten me pak miell. Pastaj, nga brumi

tashmë i gatuar, formohen me dorë gurabiet me madhësi jo të vogël dhe

vendosen mbi tepsi të larguara nga njëra tjetra. Paraprakisht furra është

nxehur në 170oC. Futet tepsia në furrë dhe lihet aty derisa ballkumet të

formojnë pak kore (jo të skuqen). Nxirret pastaj tepsia nga furra dhe

lihet të ftohet, me qëllim që balakumet të shkëputen lehtësisht nga tepsia.

Gëzuar!
Collapse


 
Vjollca Martinson
Vjollca Martinson  Identity Verified
Local time: 08:11
English to Albanian
+ ...
Traditë e zonës së Elbasanit. Mar 9, 2004

Edhe zona e Elbasanit gatuan ballokumet në ditën e verës. (Më duket se i quajnë ballokume, nuk jam shumë e sigurt.)

Më së fundi po vjen!


 
Fabiana Papastefani-Pezzoni
Fabiana Papastefani-Pezzoni  Identity Verified
Albania
Local time: 16:11
Member (2003)
English to Albanian
+ ...
Mmmm..... Mar 10, 2004

Më duket sikur ia ndjej erën. Më të mira nuk bëhen. Unë, kur isha në Tiranë shkoja çdo ditë vere në Elbasan, aty ku edhe festohet edhe më shumë, siç thotë edhe Vjollca. O goca, po rrethi me pe' të kuq e të bardhë rreth dorës, nga e ka nismën dhe ç'do të thotë? Di që ditën e verës (pranverës) duhet t'a vësh në dore dhe ta heqësh kur del pranvera dhe hyn vera (behari...u kuptua, apo jo)duhet ta lësh në një degë trëndafili...ose peme tjetër që ke aty pranë. Në... See more
Më duket sikur ia ndjej erën. Më të mira nuk bëhen. Unë, kur isha në Tiranë shkoja çdo ditë vere në Elbasan, aty ku edhe festohet edhe më shumë, siç thotë edhe Vjollca. O goca, po rrethi me pe' të kuq e të bardhë rreth dorës, nga e ka nismën dhe ç'do të thotë? Di që ditën e verës (pranverës) duhet t'a vësh në dore dhe ta heqësh kur del pranvera dhe hyn vera (behari...u kuptua, apo jo)duhet ta lësh në një degë trëndafili...ose peme tjetër që ke aty pranë. Në më të mirën e rastave e marrin zogjtë për ta vendosur në materialet që përdorin për ndërtimin e foleve të tyre. Kështu më ka thënë komshia ime në Shqipëri që është elbasanase.

Këto gjëra më pëlqejnë shumë dhe kur isha studente këtë lëndë (Folklor & Etnografi) i lexoja me shumë qejf.

A e ka provuar ndonjë nga ju t'i gatuajë ballakumet? Po gatime të tjera shqiptare?
Collapse


 
Monika Coulson
Monika Coulson  Identity Verified
Local time: 08:11
Member (2001)
English to Albanian
+ ...
TOPIC STARTER
SITE LOCALIZER
Verorja... Mar 11, 2004

Fabiana Papastefani-Pezzoni wrote:
O goca, po rrethi me pe' të kuq e të bardhë rreth dorës, nga e ka nismën dhe ç'do të thotë? ?


E dashur Fabi,
atë rrethin me pe të kuq e të bardhë ne pe Korçe e quajmë "Verore".

E pyeta mamin dhe më tha se zakonisht vihet më 1 mars dhe hiqet më 14 mars (Ditën e Verës). Pastaj vijnë dallëndyshet dhe e marrin dhe të japin shëndet

Meqë kemi recetën këtë vit, do përpiqem t'i bëj këto ballokumet, të shohim si do na dalin

Gjithë të mirat dhe ju sjelltë pranvera dhe dallëndyshet gjithë shëndetin e dëshiruar
Monika

[Edited at 2004-03-11 19:08]


 


There is no moderator assigned specifically to this forum.
To report site rules violations or get help, please contact site staff »


Dita e Verës, 14 Marsi, një zakon arbëresh






Protemos translation business management system
Create your account in minutes, and start working! 3-month trial for agencies, and free for freelancers!

The system lets you keep client/vendor database, with contacts and rates, manage projects and assign jobs to vendors, issue invoices, track payments, store and manage project files, generate business reports on turnover profit per client/manager etc.

More info »
Wordfast Pro
Translation Memory Software for Any Platform

Exclusive discount for ProZ.com users! Save over 13% when purchasing Wordfast Pro through ProZ.com. Wordfast is the world's #1 provider of platform-independent Translation Memory software. Consistently ranked the most user-friendly and highest value

Buy now! »