translators and interpreters

Turkish translation: mütercim & tercüman

GLOSSARY ENTRY (DERIVED FROM QUESTION BELOW)

English term or phrase:	translator & interpreter
Turkish translation:	mütercim & tercüman
Entered by:	Özden Arıkan

14:54 Sep 29, 2005

English to Turkish translations [PRO]
Art/Literary - Linguistics / translation

English term or phrase: translators and interpreters

Dear collegues:
I need to translate the phrase "translators and interpreters" into as much languages as possible. There's no real context, is for a claim with just said phrase. I'm sure you can help me on this! If your language has special characters or the answer you give me does not correspond to the real characters, please specify.
Thank you!

NAKOM KudoZ activity Questions: 69 (none open) (2 without valid answers) (2 closed without grading) Answers: 2 Spain
Local time: 12:13

mütercimler ve tercümanlar

Explanation:
çevirmenler ve tercümanlar

[now wait for the pitched battle to ensue ;-) ]

--------------------------------------------------
Note added at 9 mins (2005-09-29 15:03:55 GMT)
--------------------------------------------------

Turkish Windows 1254

--------------------------------------------------
Note added at 2 hrs 32 mins (2005-09-29 17:26:59 GMT)
--------------------------------------------------

Some Turkish university departments:

Dokuz Eylül University:
*Mütercim Tercümanlık Bölümü*
Mütercim Tercümanlık Bölümü Web Sayfasına Hoşgeldiniz... Dokuz Eylül Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi Mütercim-Tercümanlık Bölümü web sayfasına ...
www.deu.edu.tr/DEUWeb/Icerik/Icerik.php?KOD=525 - 11k - Önbellek - Benzer sayfalar

Yeditepe University:
Yeditepe Üniversitesi
Yeditepe Üniversitesi *Mütercim-Tercümanlık Bölümü*, Yabancı Diller Yüksekokulu
bünyesinde 2004-2005 Akademik yılında eğitim ve öğretim vermeye başlamıştır. ...
www.yeditepe.edu.tr/7tepe/egitim/lisans/yab_dil/index_2.sht... - 11k - 28 Eylül 2005 - Önbellek - Benzer sayfalar

Atılım University:
*Department of Translation & İnterpretation
Mütercim Tercümanlık Bölümü* · Müfredat. Araştırmalar ve Projeler. Öğretim Elemanları ·
Haberler ve Duyurular · Ders Programı · Ders Açıklamaları ...
mtb.atilim.edu.tr/turkish/index-tr.htm - 12k - Önbellek - Benzer sayfalar

Hacettepe University:
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ - Ana Sayfa
Edebiyat Fakültesi > *Mütercim Tercümanlık Bölümü* (1983). Mütercim Tercümanlık
Bölümünün kuruluş amacı bilimsel yöntemler çerçevesinde hukuk, iktisat, ...
www.hacettepe.edu.tr/akademik/tercumanlik.shtml - 33k - Önbellek - Benzer sayfalar

Muğla University:
Mugla Universitesi-Akademik-Fakulteler-Fen Edebiyat Fakultesi ...
Fen Edebiyat Fakültesi *Mütercim Tercümanlık Bölümü*, Akademik Fakülteler ...
Aynı amaçla yola çıkılarak Mütercim-Tercümanlık Bölümümüz YÖK'ün 28.11.2000 ...
www.mu.edu.tr/t/akademik/fakulteler/fef/mutercim/ - 7k - Önbellek - Benzer sayfalar

Mersin University:
**MERSİN ÜNİVERSİTESİ->ÇEVİRİ
... bir programın değil, *Mütercim Tercümanlık Bölümünün* açılmasının uygun ...
2003-2004 eğitim-öğretim yılından itibaren Almanca Mütercim-Tercümanlık ve ...
www.mersin.edu.tr/akademik/bolumler.php?fak=3&bolum=11 - 19k - Önbellek - Benzer sayfalar

Okan University:
TC Okan Üniversitesi
FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ. İngilizce *Mütercim Tercümanlık Bölümü* · Almanca Mütercim
Tercümanlık Bölümü · Rusça Mütercim Tercümanlık Bölümü · Psikoloji Bölümü ...
www.okan.edu.tr/v3/default.php?sayfa=navigation&dizin=fakul... - 13k - Önbellek - Benzer sayfalar

Sakarya University:
*Mütercim-Tercümanlik Bölümü*
Fen- Edebiyat Fakültesi, Mütercim-Tercümanlık Bölümü. TR-54187 Sakarya. Tel:
+902643460370-145146159130123124 Fax: 3460371. e-mail: [email protected]; ...
www.glt.sakarya.edu.tr/iletisim.htm - 7k - Önbellek - Benzer sayfalar

Bilkent University:
Bilkent Üniversitesi - Üniversite Adaylarina Bilgi
*Mütercim-Tercümanlık Bölümü* Bilkent Üniversitesi Uygulamalı Yabancı Diller
Yüksekokulu Mütercim-Tercümanlık Bölümü, Türkiye üniversitelerindeki benzer ...
www.bilkent.edu.tr/bilkent-tr/academic/admission/adaybilgi/... - 13k - Önbellek - Benzer sayfalar

--------------------------------------------------
Note added at 7 hrs 39 mins (2005-09-29 22:33:58 GMT)
--------------------------------------------------

In the hope of clearing the mist a bit for the asker, here is what the problem is all about:

"Mütercim" (translator) and "tercüman" (interpreter - sharing the same root, AFAIK, with "dragoman") are both words of Arabic origin, which have been partially purged from daily usage and memory in the process of purifying the language, and are replaced by the Turkish word "çevirmen" that covers both. "Çevirmen" is fine, and is in fact what most of us use to describe what we do in life. However, it doesn't differentiate between what are actually two different professions, requiring entirely different sets of skills. (There's another pure Turkish word that has been suggested to cover "interpreter", that is "dilmaç", but it simply is not used, and would sound weird to most.) So, in a loose context, it'd be fine to use "çevirmen" for both, but IMO, if you need to professionally differentiate between two functions, you only have "mütercim" and "tercüman", or you should use the descriptive expressions "yazılı çevirmen" (=written translator) and "sözlü çevirmen" (=oral translator).

When they ask me what I do, I say I am a "çevirmen". If then they ask me if I would interpret for them, I say "No, I am not a tercüman, I am a mütercim."

Selected response from:

Özden Arıkan
Germany
Local time: 12:13

Grading comment

Selected automatically based on peer agreement.
4 KudoZ points were awarded for this answer

Summary of answers provided

5 +8

mütercimler ve tercümanlar

Özden Arıkan

4 +8

mütercimler ve tercümanlar

Leyal

5 +3

not for grade

Selcuk Akyuz

2 +3

yazılı ve sözlü çevirmenler

Ruken Kaya (X)

4 -3

Tercümanlar ve müfessirler

kad (X)

4 -3

çevirmen ve yorumcular /Uebersetzer und Intepreter

mustafaer

Answers

4 mins confidence:

peer agreement (net): +8

mütercimler ve tercümanlar

Explanation:
mütercimler ve tercümanlar

Leyal
Local time: 12:13
Native speaker of:

Turkish

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)

agree

H&G Ozcan

1 min

agree

Özden Arıkan: vay! siz de mi buradaydınız? ;-)

1 min

-> hasretinize dayanamayıp, uğrayayım dedim... ;-)

agree

Alp Berker

14 mins

agree

Galina Blankenship

17 mins

agree

Balaban Cerit

23 mins

agree

Emine Fougner

37 mins

agree

Serkan Doğan

6 hrs

neutral

Selcuk Akyuz: In fact both terms are synonyms only. Mutercim, tercuman and even cevirmen are used interchangeably. We can only differentiate them by adding the words yazili or sozlu (note for the asker: written or oral)

7 hrs

-> there are no synonyms. çeviri/çevirmen includes both - oral and written translation/translators... but mütercim is a specific word, which has only one meaning: written translator...

agree

Sebla Ronayne: Avusturya'da okudugum üniversite bölüm Übersetze-und dolmetscherausbildung(mütercim&tercüman) diye anilirken 3 yil önce Translationswissenschaft(ceviribilimi) oldu,bu yüzden hemen her cevap yerine göre hakli,globalisierung bu olsa gerek,herkese basarilar

1 day 3 hrs

9 mins confidence:

peer agreement (net): -3

Tercümanlar ve müfessirler

Explanation:
you can use "tercüman" for translator and "müfessir" for interpreter.

--------------------------------------------------
Note added at 10 mins (2005-09-29 15:05:29 GMT)
--------------------------------------------------

1 dakika önce bombostu burası:)

kad (X)
Local time: 13:13
Specializes in field
Native speaker of:

Turkish

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)

disagree

Özden Arıkan: true that "tercüman" is loosely used for translator, as well, but it actually means "interpreter", and you have to use it for interpreter when you have both and need to differentiate. as for "müfessir", sorry but it means a quran commentator

29 mins

-> Ok but in archaic language explained in TDK dict. i found some likelihood. it is just an alternative. sure it is used nomore.

neutral

Serkan Doğan: müfessir başlıbaşına bambaşka birşey bence

6 hrs

disagree

Selcuk Akyuz: Partial agree for tercuman (though I can't even guess if you use it for translator or interpreter ). But disagree for mufessir, which is widely used for s.o. who interprets (explains) the meaning of the Koran.

7 hrs

disagree

Nizamettin Yigit: tercüman'ı doğru kabul etsek de, ikincisini kabul edemeyiz. müfessir: açıklayan. açıklayıcı, bilgi verici dir. Oysa bu bilgi çeviri olmayabilir..

2 days 20 hrs

1 hr confidence:

peer agreement (net): -3

çevirmen ve yorumcular /Uebersetzer und Intepreter

Explanation:
-

mustafaer
Türkiye
Local time: 13:13
Native speaker of:

Turkish,

English

5 mins confidence:

peer agreement (net): +8

mütercimler ve tercümanlar

Özden Arıkan
Germany
Local time: 12:13
Works in field
Native speaker of:

Turkish
PRO pts in category: 5

Grading comment

Selected automatically based on peer agreement.

2 hrs confidence:

peer agreement (net): +3

yazılı ve sözlü çevirmenler

Explanation:
I am not really sure if they could be translated as 'yazılı ve sözlü çevirmenler'?

--------------------------------------------------
Note added at 16 hrs 27 mins (2005-09-30 07:22:48 GMT)
--------------------------------------------------

thanks for the comments..Additional note for the asker: this has always been a confusing issue for us as well but yazili (the letter 'i' is written without the dots in Turkish) çevirmen (translator) indicates the translator who translates a written text, whereas sözlü çevirmen (interpreter) is the person who translates orally..P.S: daha mi karistirmis oldum acaba?herkesin Turk oldugu bir ortamda ingilizce iletisim kurmak cok garip bi duyguymus:)

Ruken Kaya (X)
France
Local time: 12:13
Native speaker of:

Turkish

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)

neutral

Serkan Doğan: belki ama bu açıklama gibi oldu, çevirisi değil

4 hrs

agree

Selcuk Akyuz: I completely agree with your answer, the other terms offered by our colleagues are confusing and generally used wrongly by the laymen, and often by us as well. However, it would be much more helpful for the asker if you specify the Turkish characters.

4 hrs

-> I forgot to thank everyone:)

neutral

Özden Arıkan: there's nothing wrong with your answer, except that you wouldn't say "the time between sunset and dawn" where you have the word "night"

5 hrs

agree

digger (X)

9 hrs

-> thanks

agree

Tim Drayton: I don't see how else you can express this difference in Turkish, and all the words involved are in daily use in modern Turkish.

1 day 13 hrs

-> thanks

8 hrs confidence:

peer agreement (net): +3

not for grade

Explanation:
Hello Nage,

as I have stated above I completely agree with Ruken Kaya, who offered 'yazili ve sozlu cevirmenler'.
Sorry but I will write the rest in Turkish to discuss your question with my colleagues.

Arkadaşlar size şu basit soruyu sormak istiyorum. Translator ve interpreterin yaptığı işe Türkçe'de ne deniyor? Benim bildiğim kadarıyla buna tercüme veya çeviri adı verilir. Bu ikisinin yanında bir de mütercime benzeri bir sözcük yoktur. Yani bir translator olarak benim yaptığım işin de adı budur, interpreter olan arkadaşlarımızın yaptığı işin de.

Peki tercüme (veya çeviri) işi hem yazılı hem de sözlü olabildiğine göre bunları birbirinden nasıl ayıracağız.

Dikkat edin çoğu kimse, hatta hiç kimse kendisi için mütercim kelimesini kullanmaz. Genel kullanım tercüman veya çevirmendir. Ama kişi sözlü çeviri alanında özel bir eğitim almışsa veya yetenekli olduğu için sözlü çeviri yapıyorsa, büyük ölçüde de bu alanda eğitim veren okulların biz profesyoneliz, alaylı değiliz ki dayatmasıyla tamamen eş anlamlı olan sözcükler, çevirmen, tercüman ve mütercim arasında fark yaratılmaya çalışılıyor, ama verilen cevaplardan ki bu soru daha önce de tartışılmıştı, bu mesleği icra eden biz profesyoneller için bile ortada sadece bir terim karmaşası olduğu görülüyor.

Ben 15 yıllık alaylı bir meslektaşınız olarak, ama kuram konusunda da az kitap-makale okumamış bir kişi olarak, bu soruya cevap verirken ayrı bir pencere açıp sizin cevaplarınıza tekrar tekrar baktım. Aksi takdirde mütercim sözcüğünü translator mı interpreter için mi kullandığınızı hatırlamam mümkün olmayacaktı.

Sevgili Özden tüm sözlüklerde görüleceği üzere bu sözcüklerin eş anlamlı olmadığını söylemiş. Ben de baktım hemen ...

TDK'nın sözlüğünden açıklamalar şöyle

mütercim: (is. Ar. esk.) çevirmen
mütercimlik: (is. esk.) çevirmenlik
tercüman: (is. Ar.) çevirici, dilmaç
tercümanlık: (is.) çeviricilik, dilmaçlık
çevirmen: (is.) bir yazıyı veya konuşmayı bir dilden başka bir dile çeviren kimse, mütercim
çevirmenlik: (is.) 1. çevirmen olma durumu, mütercimlik 2. çevirmenin görevi.

Kimsenin kullanmadığı çevirici sözcüğüne gelince
çevirici: (is.) sözlü veya yazılı çeviri yapan kimse, dilmaç, tercüman, mütercim

Ben fark göremedim, ya siz?

TDK'nın sözlüğünü sevelim sevmeyelim hepimiz bu sözlüğü kullandık, şimdi de çocuklar kullanıyor. En azından en yaygın kullanılan Türkçe Sözlük TDK'nın sözlüğüdür.

Şimdi Türkçe Sözlükte bu terimler eşanlamlı olarak kullanılmışsa, sokaktaki insanın veya diğer meslek mensuplarının da böyle kullanması yanlış değildir. Sorun şu ki bir profesyonel olarak ben de bunlar arasında yaratılmak istenen farkı anlamıyorum.

Ee o zaman bu farkı anlayan bir tek mantar gibi biten mütercim-tercümanlık okullarındaki öğretim görevlileri olsa gerek.

Aslında ikisi de Arapça olan mütercim ve tercüme sözcükleri vardır,
mütercim tercüme yapan kişidir, aynı müteahhidin taahhütte bulunan kişi anlamına geldiği gibi. Bugün nasıl müteahhit için Türkçe yüklenici sözcüğü kullanılıyorsa, mütercim ve yanlış bir sözcük olan tercümanın da karşılığı çevirmendir. Bu işi sözlü veya yazılı olarak yapan kişiler arasındaki fark da başına sözlü veya yazılı getirilerek açıklığa kavuşturulabilir ve herkes tarafından doğru şekilde anlaşılır.

Tercüman sözcüğü için yanlış bir sözcük demem kafa karıştırmasın. Sözcüğün aslı olan mütercim varken ve kullanılırken, tercüman dilimize zamanla geçmiştir. Kronolojik olarak bakarsak sıralama mütercim, tercüman ve çevirmendir ve bunlar eşanlamlıdır. Turist rehberlerinin konuyla ilgisi zaten yoktur.

--------------------------------------------------
Note added at 8 hrs 53 mins (2005-09-29 23:47:51 GMT)
--------------------------------------------------

Özden'in verdiği linkler arasında Boğaziçi Üniversitesini göremedim.
http://www.tanitim.boun.edu.tr/fakyuk_yadyok_tercuman.html Bölümün adı çeviribilim olarak değiştirilmiş ki eminim yakında diğer üniversiteler de bu yaklaşımı benimseyecektir. Bölüm adının değiştirilmesinin gerekçesi bence tamamen bu alandaki karmaşaya son verme amacını taşıyor.

--------------------------------------------------
Note added at 9 hrs 22 mins (2005-09-30 00:17:15 GMT)
--------------------------------------------------

Bu terimlerin yanlış kullanıldığını şu örnek de gösterecektir. Diyelim ben yazılı çeviri yapan bir kişi olarak, yani Özden ve Leyal'ın cevabına ve onlara agree veren arkadaşlara göre mütercim olarak tercüme (translation) yapıyorum. translation = tercüme ise interpretation = ???? Yani interpreter arkadaşların (tercümanların??) yaptığı işi karşılayan sözcük nedir? Üniversitelerde bölüm adları translation & interpretation ama nedense Türkçesi tercüme ve ??? bölümü değil.

--------------------------------------------------
Note added at 1 day 9 hrs 15 mins (2005-10-01 00:10:04 GMT)
--------------------------------------------------

Konu foruma taşınmıştır http://www.proz.com/topic/37393 Benim de söyleyecek bir çift sözüm var diyenler beklenir

Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 13:13
Native speaker of: Turkish
PRO pts in category: 8

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)

neutral

Özden Arıkan: açarım açmasına da -önce bir ayılayım- extra-kudoz tartışmayı sen başlattın, top niye bende, onu anlamadım. fark göremedim diyorsun. farkı yukarı yapıştırmışsın işte kendin. tdk'nın mütercim ve tercüman tanımları aynı mı yukarıda?

46 mins

-> Neden olmasın. Ama copy-paste yapmak yerine forumda açılacak sayfadan buraya link verilebilir. İsteyenler buradaki tartışmayı okuyup orada görüş bildirebilirler. Öneri senden geldiğine göre konuyu foruma taşımak da sana düşüyor :))

neutral

Leyal: yanlışsın, Selçuk. hiç kimse kendisi için "mütercim" kelimesini kullanmaz, diyorsun. ama ben kullanıyorum vallah... devamı yarın forumda - iyi geceler... ¦-)//bana ne! hiç kimse ifadesi geçti mi, geçmedi mi, onu söyle ;-) tekrardan iyi geceler/sabahlar :)

2 hrs

-> tek yanlışım bu olsun :)) iyi geceler // iftira atmışsın bana, yazdığımı unutmuşum. Ben 'çoğu kimse, hatta hiç kimse' demişim, doğrudan kestirip atmamışım ya :)

agree

digger (X): eline, aklına sağlık!

3 hrs

-> Teşekkür ederim

agree

Serkan Doğan: turist rehberliği ilintisi hoştu, bence oturmuş karşılıkları fazla irdelemeden kullanmak gerek artık, yoksa zaten çevirmenim de desen tercümanım da desen sonuçta "höng, o ney" sualiyle karşılaşmamız mukadder, kimse kronolojik etimolojik açıdan bakmıyor...

6 hrs

-> Ah Serkan ah! Keşke oturmuş karşılıklar olsa da vaktimizi bunlarla harcamasaydık ama...

agree

Nizamettin Yigit: katılıyorum. Sadece bir not: arapçadan geçiş kronolojisi hakkında. Her ikiside aynı kök "terceme" den geldiği için isim kelimelerinin de birlikte geçmiş ve kullanılmış olması mantıklı.

2 days 12 hrs

Login or register (free and only takes a few minutes) to participate in this question.

You will also have access to many other tools and opportunities designed for those who have language-related jobs (or are passionate about them). Participation is free and the site has a strict confidentiality policy.

Return to KudoZ list

KudoZ™ translation help

The KudoZ network provides a framework for translators and others to assist each other with translations or explanations of terms and short phrases.

See also:

ProZ.com term search

Search millions of term translations

translators and interpreters

Turkish translation: mütercim & tercüman

Answers

KudoZ™ translation help

Your current localization setting

Select a language

translators and interpreters

Turkish translation: mütercim & tercüman

Answers

KudoZ™ translation help

You have native languages that can be verified

Your current localization setting

Select a language