Uit:
Karl Marx~

De structuren van de kapitalistische maatschappij


Arbeidsverdeling

Voor wat betreft de arbeidsdeling keek Marx vooral naar het onderscheid tussen de bezitters van de productiemiddelen en degenen die hun arbeid aan deze bezitters verkopen om te kunnen overleven. Marx was vooral ook geïnteresseerd in de tendens het werk zo te organiseren en structureren dat mensen steeds verdergaand specialistisch werk moesten gaan doen. Door deze specialisatie zouden actoren niet in staat kunnen zijn om hun menselijk potentieel te realiseren en ontwikkelen.

Marx noemt een aantal kritieken op de arbeidsdeling in het kapitalisme. Ten eerste scheidt de arbeidsdeling het individu kunstmatig af van de gemeenschap in zijn geheel. Ten tweede is het arbeidsproces onderbroken door de functies die normaal samen zouden moeten vallen, nu gescheiden worden, bijvoorbeeld, intellectuele functies worden gescheiden van manuele functies, werk en plezier zijn gescheiden en ook de productie los van de consumptie. Ten derde zijn de krachten van het individu gereduceerd tot eenvoudig een stuk gereedschap in het productieproces. Ten vierde maakt elke persoon maar een heel klein deel van het gehele product. En ten vijfde heeft de sterke mate van specialisatie een denigrerende werking voor een arbeider, alsof het een machine is.

Marx was van mening dat er een maatschappij gecreëerd moest worden waarin mensen niet zo nauw gespecialiseerd waren. Ze moesten zichzelf kunnen ontplooien en doen wat ze wilden doen. Hij geloofde er waarschijnlijk niet in dat dit ooit helemaal gerealiseerd zou worden, maar het geeft wel aan dat hij duidelijk de vernietigende werking van specialisatie inzag. Door de arbeidsdeling kunnen mensen niet ontdekken waar zij goed in zijn. Deze arbeidsdeling moet dus verwijderd worden.