This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
English to Turkish: Is All Fair In Love And War? General field: Social Sciences Detailed field: Philosophy
Source text - English 00:00
Hey, Vsauce. Michael here. Love
00:06
and war are exactly alike. It is lawful
00:10
to use tricks and slights to obtain a desired
00:14
end. But is all fair
00:18
in love and war? That's a good question,
00:21
let's pencil it in for
00:24
this episode.
00:26
Of course, pencil is not permanent. It can be erased.
00:30
It's not like whatever I write down is being chiseled into granite.
00:34
But pencil lead is made out of carbon
00:38
atoms organised into a structure called graphite -
00:42
a nonmetallic mineral with some metallic properties found naturally
00:46
in rocks, which means things written in pencil,
00:50
though erasable, are still technically written
00:54
in stone. In video games
00:57
if the bad guys really wanted to stop you, why did they walk around in such
01:02
predictable patterns?
01:03
Wouldn't their chances be better if they just came right at you?
01:07
There's a great name for this logic:
01:10
"mook chivalry". It's as if there's a sort of
01:14
unwritten Geneva Convention that applies to fictional baddies
01:17
that respects not reality, or what would make sense,
01:21
but instead the higher purpose of fun,
01:24
and a good story. But in real life
01:27
we aren't that much different from the mooks.
01:30
We construct voluntary obstacles in the way
01:34
of even honourable goals, like truth, justice,
01:37
or right over wrong. Not all is fair
01:41
in love and war. And it's the exceptions that make us who we are.
01:46
Torturing your enemies to
01:49
get information from them, to demoralise them, or just for
01:52
fun has been a "might
01:56
is right" part of war since war began.
01:59
But in the second half of the 19th century, Henry Dunant,
02:02
the founder of the Red Cross organized an official moral code
02:07
of warfare - The Geneva Conventions, that today
02:10
across it's now 4 conventions has been agreed to be followed
02:14
by 196 nations. And since then
02:18
various other customs, codes and principles have been established
02:22
totaling up into what may now be called the "Rules
02:25
of war". Their enforcement is handled by regional,
02:29
national and international powers. Of course,
02:32
an unconcerned force would simply ignore these rules
02:36
because the quickest route to victory is the one full
02:39
of unfair advantages, but nonetheless
02:42
we treasure them. Try to, at least. And believe that all
02:45
others should. The values they recognise
02:49
are telling. Things unrelated to military necessity,
02:53
or valued in a sense, more greatly than immediate victory
02:57
are protected. For instance, The Environmental Modification Convention
03:02
prohibits controlling the weather and using the
03:05
weather as a weapon against your opponents. Before the convention
03:10
that happened. For example, during Operation Popeye
03:14
US airplanes seeded rain clouds over Vietnam
03:18
and successfully extended the monsoon season by more than a month,
03:22
increasing rainfall by 30 percent - a move that made enemy road surfaces muddy,
03:27
blocked by landslides, washed out, much
03:30
less passable. The laws of war protect certain symbols.
03:34
Parties or infrastructures bearing symbols that indicate there are
03:38
only there to help, or are neutral, culturally important buildings that
03:43
should be protected for posterity
03:45
are off limits.
03:46
It's a violation of the laws of war
03:49
to attack such targets or to pretend to be such targets
03:53
if your intentions are otherwise.
03:57
That is called perfidy. A kind of deception that involves
04:02
pretending to act fairly and honestly to invite the confidence of an adversary,
04:07
only to then take advantage of that trust, betray it
04:11
and kill, injure or capture.
04:14
If you do one of those three things while pretending to be dead
04:19
or injured or surrendered or civilian or a non-combatant,
04:23
well, that's a violation of the rules of war. Espionage
04:27
is allowed. But if caught, you can be
04:30
prosecuted and punished. Whereas if you are a lawful combatants on the other
04:35
hand you're entitled
04:36
to protection as an official prisoner-of-war.
04:39
Conditions like these reveal something we desire to hold
04:43
above quick vengeance: dignity and respect.
04:48
Both sides wish to be treated with that and
04:51
uphold the bargain. Athletes agreed to play fair,
04:55
to avoid prohibited things, even technically safe and
04:58
otherwise legal things that would nonetheless give them
05:02
an unfair advantage. They do this because the spirit of the sport
05:07
is more important to them then the quickest
05:10
victory possible,
05:11
sportsmanship. Likewise, a sort of
05:15
"lovesmanship" exists in US court rooms.
05:18
If the most sure-fire way of getting the truth of someone's guilt
05:23
involves spoiling a bond of love. Spousal privilege
05:28
says chill. Love is sacred. Truth
05:31
will come second, find another way. So,
05:35
if you are planning on committing crimes in the US,
05:38
and you need an accomplice, marry them.
05:42
Your spouse can not be forced to testify against you.
05:45
There are different privileges applying to other
05:48
relations of yours, allowing them to refuse to give evidence
05:52
against you. These rules exist to honour something that we deem, or
05:57
like to deem, greater than easy victory. You cannot travel faster
06:02
than light.
06:03
Or escape from a black hole. Or commit perfidy
06:07
in a time of war. Or cheat on your significant other.
06:10
That's usually considered unfair,
06:13
but the final two aren't physical limitations of matter.
06:17
They are voluntary obstacles reflecting
06:20
what we value. Whether we respect those values, or not, is another story.
06:25
And how we interpret what actions are over the line and what aren't
06:29
is a matter of judgment. We didn't get to create
06:33
protons or planets - they were already here.
06:36
But we do get to create judgments.
06:40
We even named ourselves after that ability.
06:43
We call ourselves Homo sapiens. 'Homo' meaning
06:46
hummus - the soil, we are from the earth. 'Sapien' mean
06:50
sapiens, the ability to make wise judgments.
06:55
Very few people would argue that all truly is fair
06:58
in love and war, but in love and war
07:01
behaviours otherwise not acceptable can be not only forgiven,
07:06
but recommended. Reading messages not meant for yourself,
07:10
using disguises, even murder can be downgraded to a
07:14
crime of passion or lawful combat.
07:18
But love and war put different things at stake.
07:21
And just because unfair things are expected during love
07:24
and war doesn't mean that within their respective domains
07:28
we prosecute or prohibit unfairness in the same way.
07:32
Violating the law of war is a crime
07:35
but there is no official law of
07:39
love.
07:40
You can prosecute someone for perfidy, or desertion,
07:43
or weaponising the weather,
07:46
but you can't prosecute cupid for heartbreak.
07:49
You can't have someone arrested for not loving you back
07:53
and you shouldn't call 911 if someone leaves you
07:56
for someone else.
07:58
You see, there is no Geneva Convention for love.
08:02
Furthermore, we often route for friends or
08:05
fictional characters who follow their hearts, even if it means leaving someone
08:09
we
08:10
care less for -
08:11
a minor character for instance - alone or stranded
08:15
at the altar.
08:16
Does this mean that love is a better excuse for bad behavior
08:20
than war?
08:22
Obviously not for criminal behaviour, but otherwise?
08:26
As far as authoritative powers and our modern conception of love
08:30
are concerned,
08:31
war - its technologies and strategies are human invention.
08:35
Whereas love
08:37
is a human condition.
08:39
Love is like inertia or death - inevitable.
08:43
A law of nature and blameless,
08:46
if unkind. We legislate where a bomb can fall,
08:49
where debris can fall and prosecute those who violate those rulings.
08:54
But we don't prosecute gravity for making
08:57
things fall. We support voluntary restrictions on
09:02
fair play in sports more - public etiquette.
09:05
But the players in love's battlefield are blameless
09:09
victims of their passion, even if those passions
09:12
are nonsensical. The heart has its reasons,
09:16
which reason knows nothing of. Deceiving others,
09:19
that is what the world calls a romance. Maybe love has this power intrinsically or
09:26
maybe we give it that power by leaving so
09:29
legally alone. But either way,
09:32
broken bones are the domain of law.
09:35
Broken hearts are the domain of 'aww',
09:40
'shucks',
09:42
'sorry'. And as always,
09:45
thanks for watching.
Translation - Turkish 00:00
Hey Vsauce ben Michael.
00:06
Aşk ve savaş tamamen benzerdir. Arzu edilen
00:10
sonu elde etmek için hileler ve numaralar kullanmak
00:14
mübahtır. Ama aşkta ve savaşta her şey
00:18
mübah mıdır? Bu güzel bir soru,
00:21
Hadi bunu... bu bölüme
00:24
ayıralım.
00:26
Tabi kalem kalıcı değildir. Silinebilir.
00:30
Yazdığım her şey granite kazınmış gibi olmaz
00:34
Ama kalem kurşunu, birleşince grafit adını alan
00:38
karbon atomlarından yapılmıştır.
00:42
Doğada kayalarda bulunan, ametalik olsa da bazı metalik özellikler
00:46
taşıyan şey. Bu da kalemle yazılan şeyler silinebilir
00:50
olmasına rağmen teknik olarak olarak taşa yazılmış
00:54
demektir. Video oyunlarında
00:57
eğer kötü adam seni durdurmak istiyorsa, niye çok tahmin edilebilir
01:02
şekilde dolaşırlar?
01:03
Senin direkt üzerine gelselerdi şansları daha fazla olmaz mıydı?
01:07
Bu mantığı anlatan harika bir isim var:
01:10
"Salak Şövalye". Kurgusal kahramanlar için,
01:14
gerçeklik veya mantık değil de daha çok
01:17
eğlence ve güzel bir hikaye uğruna hazırlanmış bir
01:21
yazısız Cenevre antlaşması
01:24
olması hali. Ama gerçek hayatta,
01:27
biz o salaklardan pek de farklı değiliz.
01:30
Biz doğru, yanlış, doğruluk, adalet gibi bazı
01:34
saygı değer hedeflerle aramıza belli başlı engeller
01:37
inşa ediyoruz. Aşkta ve savaşta
01:41
herşey adil değil. Ve istisnalar bizi biz yapan şeyler.
01:46
Düşmanına, ondan bilgi
01:49
almak için, onu demoralize etmek için ya da sırf zevk için
01:52
işkence etmek, ilk savaş başladığından beri
01:56
savaşın "Kuvvet Haklıdır" kısmı olmuştur.
01:59
Fakat 19. yüzyılın ikinci yarısında, Henry Dunant;
02:02
Kızıl Haç'ın kurucusu, savaşın resmi bir ahlak kodunu
02:07
ortaya koydu- Cenevre Antlaşması, şimdi ise
02:10
196 ülke tarafından, uygulaması kabul edilmiş
02:14
4 antlaşma... Ve o zamandan şu ana gelen
02:18
çeşitli diğer kurallar, kodlar ve prensipler kurulmuş,
02:22
toplandığında da şu an "Savaşın Kuralları" da denilebilecek şey
02:25
oluşmuştur. Bunların uygulaması, bölgesel,
02:29
ulusal ve uluslararası güçler tarafından oluşturuldu. Tabi ki,
02:32
umursamaz güçler bu kuralları gözardı ederdi.
02:36
Çünkü zafere giden en kısa yol adaletsizliklerle dolu
02:39
olan yoldur ama yine de
02:42
biz bunları koruyoruz. Deniyoruz en azından. Ve diğerlerinin de koruması
02:45
gerektiğine inanıyoruz. Onların (alınan kararların) tanıdığı değerler
02:49
etkili. Askeri gerekliliklerle bağlantısız
02:53
veya anında ulaşılabilecek zaferden daha önemli şeyler
02:57
korunulmakta. Örneğin, Doğa Modifikasyonu Kanun'u
03:02
hava olaylarını kontrol etmeyi ve bunu rakibine
03:05
karşı bir silah olarak kullanmayı yasaklıyor. Bu kanundan önce
03:10
bu oldu. Mesela, Popeye Operasyonunda
03:14
Amerikan uçakları Vietnam'a yağmur bulutları bırakmış
03:18
ve başarılı bir şekilde muson mevsimini bir aydan fazla uzatmış,
03:22
yağmur oranını da %30 arttırmıştır. Düşman yollarını çamur altında bırakılmış
03:27
heyelanlarla kesilmiş, yıkanmış ve daha kullanışsız hale
03:30
getirmiş bir hamle. Savaşın kuralları bazı sembolleri koruyor.
03:34
Partiler ve savunma tesisleri gibi sadece yardım için orada olan
03:38
ya da tarafsızlığı gösteren semboller, kültürel anlamda gelecek nesiller için
03:43
korunması gereken önemli binalar
03:45
hedef dışıdır.
03:46
Eğer niyetin tam tersi değilse (tarafsız değilsen), bu hedeflere
03:49
saldırmak veya bu hedefler olarak gözükmek,
03:53
savaşın kurallarını ihlal etmektir.
03:57
Buna "Hainlik" denir. Sırf daha sonra bu güvenden yararlanıp
04:02
kandırarak öldürmek, yaralamak veya ele geçirmek için adil ve dürüst davranıyormuş gibi
04:07
yapıp rakibin güvenini kazanmayı içine
04:11
alan bir aldatmaca türü.
04:14
Eğer sen bu üçünden birini (öldürmek, kaçırmak, yaralamak) ölü veya yaralı
04:19
yada teslim olmuş yada sivil ya da savaşın dışında biri gibi davranıyorken yaparsan,
04:23
bu da savaşın kurallarını ihlal etmektir. Casusluğa
04:27
izin verilir. Fakat eğer yakalanırsan,dava
04:30
açılabilir ve cezalandırılabilirsin.Öte yandan sen suçsuz bir savaşçıysan
04:35
resmi savaş mahkumu olarak
04:36
güvenlik hakkına sahipsin demektir.
04:39
Bu tarz durumlar bizim, aceleyle alınacak bir intikamdan daha üstte tuttuğumuz
04:43
bir şeyi açığa çıkarır: İtibar ve saygı.
04:48
İki taraf da bu şekilde davranılmayı ister ve
04:51
anlaşmayı sürdürür. Atletler, yasaklı şeylerden,
04:55
hatta teknik olarak güvenli ve başka koşullarda yasal olan şeyleri reddederek
04:58
onlara avantaj sağlayan şeylerden her halükarda uzak
05:02
durmayı kabul etmişlerdir. Onlar bunu yapıyorlar. Çünkü sporun ruhu
05:07
onlar için hızlı bir galibiyetten
05:10
daha değerlidir,
05:11
Sportmenlik. Aynı şekilde, "Aşkmenlik" tarzı
05:15
bir şey ABD dava salonlarında bulunuyor.
05:18
Eğer, birinin suçundan,doğruluğu çıkarmanın en kesin yolu
05:23
bir aşk ilişkisini dağıtmaktan geçiyorsa. "Evlilik Ayrıcalığı"
05:28
der ki: Rahatla. Aşk kutsaldır. Doğruluk
05:31
ikinci sırada gelir, başka bir yol bul. Bu yüzden,
05:35
eğer sen ABD'de bir suç işlemeyi planlıyorsan
05:38
ve bir suç ortağı arıyorsan. Onunla evlen.
05:42
Senin eşin, senin aleyhine ifade vermeye zorlanamaz.
05:45
Senin diğer akrabalarına da, onların senin aleyhine delil
05:48
göstermesine engel olan bazı ayrıcalıklar
05:52
var. Bu kurallar, bizim saygı duyduğumuz ya da kolay galibiyetten daha fazla saygı duyduğumuz
05:57
ya da duymak istediğimiz bazı şeyleri onurlandırmak için varlar. Sen ışıktan daha hızlı hareket
06:02
edemezsin.
06:03
Ya da karadelikten kaçamazsın. Veya savaş zamanı hainlik suçu
06:07
işleyemezsin. Ya da eşini aldatamazsın.
06:10
Bu da genelde haksızlık sayılır,
06:13
ama son ikisi maddenin fiziksel sınırlamaları değiller.
06:17
Onlar bizim değerlerimizi yansıtan gönüllü
06:20
engeller. Biz bu değerlere saygı duyarız ya da duymayız - bu başka bir mesele.
06:25
Ve hangi hareketlerin sınırı aştığı, hangilerinin aşmadığı
06:29
bir yargı meselesi. Protonları veya gezengenleri
06:33
biz yaratmadık - onlar çoktan buradalardı.
06:36
Ancak, yargıları biz yarattık.
06:40
Hatta kendimizi bu yetenek ile adlandırdık.
06:43
Biz kendimize Homo Sapiens dedik."Homo"
06:46
toprak demek, biz topraktan geldik. "Sapien" de
06:50
sapienler demek, akıllıca yargılara varabilme yeteneği.
06:55
Aşkta ve savaşta herşeyin adil olduğuna çok az
06:58
insan karşı çıkar, ama aşkta ve savaşta
07:01
diğer türlü kabul edilemez olan davranışlar sadece affedilmekle kalmaz
07:06
tavsiye de edilebilir. Sana ait olmayan mesajları okumak,
07:10
kılık değiştirme, hatta cinayet bile tutkunun bir suçu
07:14
ya da adil bir savaşa indirgenebilir.
07:18
Ama aşk ve savaş ortaya farklı şeyler koyuyor.
07:21
Ve aşkta ve savaşta adaletsiz şeylerin beklenmesi
07:24
bizim onların adaletsizliklerini, saygı çerçevesi içerisinde
07:28
suçlayamayacağımız ya da yasaklayamayacağımız anlamına gelmez.
07:32
Savaşın kanunlarını ihlal etmek bir suçtur
07:35
ama aşk için herhangi bir yasal kanun
07:39
yok.
07:40
Birini hainlik ya da asker kaçaklığıyla, veya
07:43
havayı silah olarak kullanmakla suçlayabilirsin,
07:46
fakat kalp acısı yüzünden Eros'u suçlayamazsın.
07:49
Birini seni sevmiyor diye tutuklatamazsın
07:53
ve birisi seni başka biri için terk ettiyse
07:56
911'i aramamalısın.
07:58
İşte, aşkın bir Cenevre Anlaşması yok.
08:02
Dahası, biz genelde arkadaşlarımıza veya kurgusal
08:05
karakterlere, kalplerini dinlediler diye özeniyoruz, bu bizim için
08:09
daha değersiz birini - düğününde terkedilmiş bir yan karakteri
08:10
mesela - terketmek anlamına
08:11
gelse bile
08:15
08:16
Bu, aşkın savaşa göre, kötü davranışlar için daha iyi bir bahane olduğunu
08:20
mu gösteriyor?
08:22
Kesinlikle adli suç oluşturanlar için değil ama diğer türlü?
08:26
Yetkili güçler ve bizim modern aşk kavramımız
08:30
dikkate alındığında
08:31
savaş - teknolojileri ve stratejileri insan icadı
08:35
iken aşk ise
08:37
bir insan halidir.
08:39
Aşk bir uyuşukluk veya ölüm gibidir. Kaçınılmazdır.
08:43
Doğanın kanunudur, ve kırıcı olduğunda dahi
08:46
kabahatsizdir. Biz bir bombanın nereye düşeceğini ve nerede enkaz
08:49
yaratacağını hesaplayabiliyoruz ve kuralları ihlal edenler suçlanabiliyor.
08:54
Fakat biz yerçekimini, maddeleri düşürdüğü
08:57
için suçlamıyoruz. Biz sporda fair play için gönüllü
09:02
kısıtlamaları destekliyoruz - adab-ı muaşeret.
09:05
Fakat aşkın savaş alanındaki oyuncuları tutkularının
09:09
masum kurbanlarıdırlar, bu tutkular mantığa aykırı
09:12
olsalar bile. "Kalbin kendine has nedenleri vardır ki,
09:16
akıl hiçbir zaman anlayamaz". "Dünyanın romantizm dediği şey,
09:19
diğerlerini aldatmak. Belki aşk, bu güce doğal olarak sahip,
09:26
belki de onu yasal olarak yalnız bırakarak bu
09:29
gücü ona veriyoruz. Fakat her iki koşulda da
09:32
kanunun ilgi alanı, kırık kemikler.
09:35
Kırık kalpler ise "ayyy", "tüh"
09:40
ve "üzgünüm"lerin
09:42
ilgi alanı. Ve her zamanki gibi,
09:45
izlediğiniz için teşekkürler.
More
Less
Experience
Years of experience: 9. Registered at ProZ.com: Apr 2018.