This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
Polish to English - Standard rate: 0.32 USD per word / 70 USD per hour English to Polish - Standard rate: 0.11 USD per word / 60 USD per hour
Currencies accepted
Euro (eur), U. S. dollars (usd)
Portfolio
Sample translations submitted: 1
Polish to English: Rural Life
Source text - Polish Ekwipunek bacy
Baca miał swoje psy - długowłose, białe owczarki podhalańskie, dobrze radzące sobie i z niesfornymi owcami, i z groźnymi wilkami. Wiózł także swoje czerpaki i warzechy. Ważnym bacowskim atrybutem był nóż do krojenia sera, kuty koniecznie w Wielki Piątek. Reszta naczyń, w tym formy do sera i miedziany kocioł do warzenia, była własnością gromadzką, podobnie jak hale, na których wypasano owce.
Na straganach sprzedawane są też owcze sery - oscypki. Ich wyrób wiąże się z innym tatrzańskim rytuałem - wypasem owiec na halach. Obecnie skala wypasu jest niewielka, prowadzony jest tylko tzw. wypas kulturowy, ale niegdyś był to dla tutejszych górali sposób na życie. Owczarstwem zajmowali się mężczyźni. Wieś godziła do wypasania stad doświadczonego bacę, ów z kolei najmował pomocników - juhasów i honielników, czyli chłopców do zaganiania. Wiosną ruszali na hale, obwieszeni wszelkimi przydatnymi do wyrobu serów przyborami, goniąc przed sobą niezliczone stado.
Po przybyciu na halę uroczyście zapalano watrę i urządzano się w kolibie, która miała być domem pasterzy aż do jesieni. Wiele czynności - jak choćby przepędzanie stada przez łańcuch i okadzanie owiec zielem święconym w dniu Matki Boskiej Zielnej, a także cedzenie mleka przez gałązkę świerkową - miało charakter rytualny. Z mleka owczego z dodatkiem podpuszczki z cielęcego żołądka robiono sery. Kiedy ociekły z serwatki, baca wygniatał je w rękach i wkładał do ozdobnych drewnianych foremek - dzięki temu na oscypkach widnieją charakterystyczne romboidalne wzory. Przez lato oscypki schły u powały, podwędzając się w dymie ogniska. Na św. Michała, kiedy wypas się kończył, ognisko gaszono i z pompą ruszano ku dolinom. Na dźwięk owczych dzwonków zbiegali się ludzie, by podziwiać redyk. Juhasi rozdawali gapiom redykołki - małe serki w kształcie zwierząt. Baca rozliczał się z gazdami rzetelnie: oddawał nie tylko owce, ale i sery, wełnę, a nawet dudki, czyli pieniądze. Jeśli liczba owiec się nie zgadzała, wystarczyło wyjaśnienie, że szałas naszli zbójnicy i trzeba było dla nich zarżnąć barana albo że wilki porwały kilka sztuk ze stada. Choć wszystko odbywało się na słowo, rozliczeń nigdy nie podważano.
Kiedy Tatrzański Park Narodowy odkupił od górali hale i owce wygnano z Tatr, redyki pojechały w Bieszczady. Okazało się jednak, że halom potrzebne jest „przystrzyganie" owczymi zębami, nawożenie baranimi bobkami. Wypas owiec powrócił, chociaż na niewielką skalę. Jednak można jeszcze dzisiaj, wędrując po górach, napotkać pasterski szałas i posilić się świeżym serem. Bez problemu też można się sfotografować z owczarkiem podhalańskim - na Krupówkach.
Translation - English Shepherds' Equipment
The baca made use of his own long-haired, white Podhale sheep-dogs which were charged with the care of the ungovernable sheep and their protection against marauding wolves. One of the most important items in oscypek production was the cheese-cutting knife which was specially forged on Good Friday. The carved cheese moulds and copper boiler which were used belonged to the local community, as did the mountain meadows (hala). Where the baca and his juhas halted, a fire (in the dialect - watra) was ceremonially lit and the chalet (in the dialect - koliba) that was to remain shepherds’ home till autumn was built. Most activities, such as coursing the herd over the chain, incensing the sheep with herbal smoke (from herbs consecrated on the Roman Catholic church holiday of 15th August) or filtering the sheep's milk through spruce twigs, have a ritual character.
Oscypek is produced from sheep's milk with digestive enzymes called podpuszczka, which are produced in calves' stomachs. After the cheese had formed from whey, the baca kneaded it with his hands and placed it in moulds carved with rhombus-shaped patterns. Thereafter cheese was hung at ceiling level and smoke-dried throughout the summer. In the autumn, on St. Michael’s Day, when the pasturing (redyk) was finished, the fire was extinguished and the shepherds headed back to the village in the valley, where the sound of approaching sheep bells caused the villagers to gather. The juhas handed over the small, animal-shaped cheeses called redykołki, while the baca accounted for sheep, cheese, wool and even money (in the dialect - dudki) very honestly. If the number of returning sheep failed to tally with the figure that departed, it was enough to explain that chalet was attacked by brigands and that it had been necessary to kill the ram for them, or that sheep were carried off by a pack of wolves. The baca was a highly-respected man, therefore his words were never contested.
When The Tatras National Park was established in 1955, the management compulsorily purchased mountain meadows (hala) and sheep were exiled from the Tatras range. Consequently, the highlanders moved the redyki to the neighbouring Bieszczady Mountains. However, it soon became clear that the Tatras meadows needed the natural fertiliser that the sheep had provided along with the cutting back done by the sheeps' teeth. Pasturing returned after a few years, but not on as large a scale. Nevertheless, even today a shepherd chalet may be met during hikes into the Tatras Mountains where tourists may try fresh cheese and photgraph themselves with the Podhale sheep-dog.
More
Less
Translation education
Master's degree - Wrocław University
Experience
Years of experience: 29. Registered at ProZ.com: Dec 2006.
Expertise 
CV/Resume (PDF)