This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
Services
Translation, Editing/proofreading, Voiceover (dubbing), MT post-editing, Training
Greek to English: Jan Fabre: a Flemish Artist Measures the Universe General field: Art/Literary Detailed field: Art, Arts & Crafts, Painting
Source text - Greek Γιαν Φαμπρ: ένας φλαμανδός μετράει το σύμπαν
Ατομική έκθεση Γιαν Φαμπρ στην Άλφα-Δέλτα
Το να συστήσει κανείς τον Γιαν Φαμπρ ισοδυναμεί με μια υποχρεωτική περιπλάνηση μέσα από πολλά και διαφορετικά μονοπάτια της τέχνης. Και όχι μόνον. Ο φλαμανδός καλλιτέχνης δεν πορεύεται μονάχα μέσα από ποικίλες ατραπούς της καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως τα εικαστικά, το θέατρο, ο χορός, αλλά παράλληλα και μέσα από τη συνομιλία με τη φιλοσοφική σκέψη. Η τελευταία, μάλιστα, δείχνει να τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα· όχι σε ένα πλαίσιο ανάγνωσης των εικαστικών μέσω αυτής, όσο σε μια σχέση συμπόρευσης μαζί της. Τα θεμελιώδη ζητήματα που έχουν απασχολήσει την τέχνη μέσα στην ιστορία έχουν αποτελέσει αντικείμενο διερεύνησης αντίστοιχα και του φιλοσοφικού στοχασμού κι είναι με αυτό το πνεύμα που τον ενδιαφέρει να διαλέγεται μαζί του.
Πρόσφατα είχαμε την ευκαιρία να δούμε δουλειά του Φαμπρ στην Αθήνα, στη γκαλερί Άλφα-Δέλτα, τέσσερα χρόνια μετά από την πρώτη του ατομική έκθεση στον ίδιο χώρο. Εν αντιθέσει με την προηγούμενη έκθεση, όπου παρουσιαζόταν η πρόσφατη, τότε, δουλειά του, αυτή τη φορά επιχειρήθηκε μέσα από μια επιλογή διαφορετικών περιόδων του καλλιτέχνη να αποδοθεί συνολικότερα το πνεύμα της γραφής του, μέσα στο οποίο σημασιοδοτείται, ερμηνεύεται κάθε επιμέρους κομμάτι της έως σήμερα δουλειάς του. Η επιλογή περιελάμβανε τέσσερα έργα τα οποία περιέχονται σε όλες τις αναδρομικές εκθέσεις του καλλιτέχνη.
Τρία αποσπάσματα από εγκατάσταση που παρουσιάστηκε στην 9η Documenta –ομοίωμα του κεφαλιού του ιδίου του καλλιτέχνη και δύο χέρια-λαβές, συνθέτουν το έργο «Moi Jan Fabre j’ écoute». Σε αυτό ο Φαμπρ αποτυπώνει την υπερβατική ουσία της καλλιτεχνικής πράξης: το καλλιτεχνικό υποκείμενο σε μια ακατάπαυστη διαδικασία αφουγκράζεται ένα βουητό εντός του και προσπαθεί να δει το μη ορατό εκτός του. Το αυτί του και το μάτι του είναι ταγμένα να καταγράψουν αυτό που κείται πέρα από το κοινώς αισθητό. Και τούτο συμβαίνει με μορφή διαρκούς αγωνίας, σχεδόν καταδίκης.
Ένα επικλινές ημίδιπλο κρεβάτι, στρωμένο τακτικά με ένα σεντόνι μουτζουρωμένο με Bic. Λεπτομέρεια: τα δυο μαξιλάρια τοποθετημένα αντικριστά, το ένα στο κεφαλάρι και το άλλο στα πόδια του κρεβατιού. Η ιστορία του: Το 1981 ο Φαμπρ έκοψε τμήμα από τα δυο πόδια του κρεβατιού στο οποίο κοιμόταν μαζί με τη σύντροφό του. Κάθε πρωί, απομακρύνοντας στρώμα και στρωσίδια, το κρεβάτι μεταμορφωνόταν σε σχεδιαστήριο, χώρο δημιουργίας, για να μετασχηματισθεί το βράδυ και πάλι σε συντροφική ευνή. Η ζωή αυτού του δισυπόστατου κρεβατιού ολοκληρώθηκε όταν το ίδιο έγινε έργο, όταν επάνω του αποτυπώθηκε μέσα από την καλλιτεχνική πράξη το τέλος της σχέσης· όταν, δηλαδή, μέσα από τη μια υπόστασή του σχολιάσθηκε η άλλη. Σεντόνια γραμμένα με Bic, αποσπάσματα βιωμάτων και μνήμης, αποσπάσματα ζωής. Μιλάνε, μαρτυρούν. Ακριβώς όπως οι αντιστοίχως γραμμένοι με ένα Bic τοίχοι και όλες οι περιεχόμενες επιφάνειες ενός ολόκληρου παλατιού, του Castello de Tivoli στο Ν. Βέλγιο, λίγα χρόνια αργότερα, το 1990.
Έργο του 1999, ένας αυτόχειρας φτιαγμένος από χρυσαφί πινέζες αιωρείται από την οροφή. Φοράει το καπέλο του Μαγκρίτ, στοιχείο κοινό και στα τέσσερα έργα που έχουν κατασκευασθεί σε διάστημα είκοσι ετών με το ίδιο υλικό. Η αναφορά με κάθε ευκαιρία στην ιστορία της τέχνης συνιστά στοιχείο που επανέρχεται χαρακτηριστικά στη δουλειά του Φαμπρ όπως επίσης και το ζήτημα του θανάτου. Σημείο εκκίνησής του για την προσέγγιση του θανάτου δεν αποτελεί ο ανθρώπινος φόβος γι’ αυτόν. Η διάθεσή του είναι στοχαστική και ο λόγος του προσδιορισμένος σε ένα ιστορικοφιλοσοφικό πλαίσιο.
Λαμπερός και απρόσιτος, ο αυτόχειρας του Φαμπρ προσφέρει ακριβώς μέσα από τα δυο αυτά χαρακτηριστικά και την ερμηνεία της πράξης του. Όταν πια οι λέξεις –αποξένωση και αλλοτρίωση, εν προκειμένω– φθείρονται, έρχονται ταπεινά, ευτελή υλικά, όπως μια χούφτα πινέζες, να μιλήσουν για όσα πια οι λέξεις δεν μας πείθουν ότι μπορούν να σχολιάσουν, να ερμηνεύσουν. Ενδιαφέρουσα στιγμή: κατά την ημέρα απόσυρσης της έκθεσης και αποκαθήλωσης του κρεμασμένου αυτόχειρα, στάθηκε σχεδόν αδύνατη η μεταφορά του. Ακόμα και μέσα από μια ειδική, προστατευτική κουβέρτα ο αγκυλωτός αυτόχειρας έμοιαζε ακόμα κι ως νεκρός να ΄ναι θανάσιμα απλησίαστος.
Τα άλλα δύο έργα είναι οργανικώς συνδεδεμένα μεταξύ τους. Το ένα φωτίζει το άλλο, εικονοποιεί, νοηματοδοτεί με έναν ιδιαίτερο τρόπο το κοινό μεταξύ τους ζητούμενο. Πρόκειται για το 20λεπτο βίντεο «Το πρόβλημα», από τη μια, και το γλυπτό έργο «Η σφαίρα».
Μια πελώρια σφαίρα καμωμένη από ιριδίζοντα έντομα-ψηφίδες κείται –αναπαύεται; – πάνω σε ένα επίσης πελώριο στρώμα. Στην οθόνη, τρεις άνδρες ντυμένοι με μαύρα φράκα και παπιγιόν, σε λιβάδια και πλαγιές του ευρωπαϊκού βορρά, κινούν τρεις υπερμεγέθεις σφαίρες. Σε αυτό το σουρεαλιστικό, άχρονο σκηνικό εκτυλίσσεται μια συνομιλία στα όρια της performance μεταξύ του καλλιτέχνη και του φιλοσόφου, ενσαρκωνόμενη στα πρόσωπα του Γιαν Φαμπρ από τη μια και των γερμανών φιλοσόφων Ντίτμαρ Κάμπερ και Πέτερ Σλότερνικ από την άλλη.
Το θέμα της συνομιλίας –«Το Πρόβλημα»– αγγίζει, ούτε λίγο ούτε πολύ, το σύνολο των ζητημάτων που έχουν απασχολήσει διιστορικώς τον άνθρωπο σχετικά με την ύπαρξή του και τον κόσμο. Η δε συνομιλία καθαυτή διαπερνά κοσμολογία, οντολογία, ηθική, τέχνη, μυθολογία. Ο τρόπος της φέρει, βαθιά χωνεμένα μεταξύ τους, ποίηση και λογική ανάλυση.
«Αν συμπεριφερθεί κανείς στην σφαίρα, όπως ένας πλανήτης γύρω από τον ήλιο» επισημαίνει ο Ντ. Κάμπερ, «τίθεται το ερώτημα προς ποία φορά να κατευθυνθεί η κίνησή του. Δύο είναι οι δυνατές κατευθύνσεις: η μία προς τη φορά των δεικτών του ρολογιού και η άλλη αντίθετα προς αυτήν. Η πρώτη είναι η φορά του θανάτου και η δεύτερη της ζωής». Ο φιλόσοφος ουσιαστικά προτείνει την εναντίωση προς τον χρόνο προκειμένου να μπορέσουμε να ζήσουμε. Βλέπει τη ζωή εφικτή μόνο μέσα από αυτή τη σύγκρουση. Κι ερχόμαστε εμείς να παρατηρήσουμε ότι, πρώτος απ’ όλους, αναμφίβολα, είναι ο καλλιτέχνης που προχωρά σε αυτή τη σύγκρουση, η οποία μάλιστα είναι σχεδόν προϋπόθεση για την πράξη της δημιουργίας, η δε δημιουργία αποτελεί την επισφράγιση της εναντίωσής του προς τον χρόνο.
Οι τρεις άνδρες θα μιλήσουν για την ανθρώπινη κατάσταση, το χρόνο, τη δημιουργία, το άχθος –συνώνυμο εν τέλει– της ανθρώπινης ύπαρξης. Το άχθος το οποίο, ωστόσο, αποτελεί ταυτόχρονα το μόνο αληθινά δικό μας πράγμα, και που γι΄ αυτό μπορεί να τρέπεται σε ατομικό φρούριο (“Mein Ball mein Schloss” –«η σφαίρα μου το φρούριο μου» θα πει ο Πέτερ Σλότερνικ κάποια στιγμή). Ο άνθρωπος κουβαλάει ως Άτλας τον κόσμο, τον μικρό της πεπερασμένης ζωής του αλλά μέσα σ’ αυτόν και τον άλλον, τον μέγα. Φιλία, θεός, θνητότητα και θάνατος, πόνος, συνείδηση, πλάνη είναι μερικά από τα θέματα που θα ανασύρει η πραγμάτευση του «προβλήματος».
Το 20λεπτο αυτό βίντεο, συγκεφαλαιώνοντας λοιπόν όλον τον μέχρι σήμερα προβληματισμό για την ανθρώπινη ύπαρξη και τον κόσμο, αποτελεί επί της ουσίας ένα σχόλιο τόσο του αντικειμένου του προβληματισμού αυτού, όσο και του γεγονότος του προβληματισμού καθαυτού, για να γίνει έτσι ένα ιδιότυπο μνημείο, ορόσημο της δυτικής σκέψης στην αρχή του 21ου αιώνα. Κι αν κάπως μπορεί να επιγραφεί το μνημείο αυτό του δυτικού υποκειμένου, είναι ίσως με τα λόγια του Ντίτερ Καμπ: «Η θέαση του κόσμου είναι επαχθέστερη του κόσμου του ιδίου».
Translation - English Jan Fabre: a Flemish Artist Measures the Universe
The Jan Fabre Solo Exhibition at A-D Gallery
Introducing Jan Fabre is equivalent to an obligatory stroll down the many and varied paths of art. And this is just the beginning. The Flemish artist does not only make his way along the variegated trails of artistic expression, such as the visual arts, theatre and dance, but he also converses with philosophic thought. Indeed, he seems to be particularly interested in the latter, not so much as a means to interpret art, but more as a traveling companion in his quest for art. The basic issues that have occupied art over the course of history have become an object of exploration similar to concepts of philosophical thought and it is in this vein that Fabre wishes to explore philosophy.
We have recently had the opportunity to see Fabre’s work in Athens at the A-D Gallery, four years following his first solo exhibition at the same venue. Contrary to the previous exhibition, where his then recent work was presented, this time through a selection of works from his different periods, there has been an attempt to provide a broader picture of the artist’s style, within which each piece of the artist’s oeuvre to date acquires meaning and interpretation. Four works were selected, which are included in all the artist’s retrospectives.
Three extracts from the installation that was displayed at Documenta 9 –a model of the artist’s head with two handle – make up the work Moi Jan Fabre, j’ écoute. In this piece, Fabre captures the transcendental essence of the artistic act: the artistic subject is in a continual state of tuning into the droning inside him and strives to see the invisible outside him. The ear and the eye are destined to record that which lies beyond what can be generally apprehended through the senses. And this takes shape in a feeling of continual agony, almost like a conviction.
A slanted double bed, tidily laid with a sheet scribbled in pen is the 2002 work entitled The Bed. An important detail is that the two pillows are placed at opposite ends of the bed, one at the head and the other at the foot. The story behind the work: in 1981 Fabre sawed off part of two legs of the bed he slept in with his companion. Every morning, after removing the mattress and bedcovers, the bed was transformed into a drawing board, a place of creation, only to be turned once again into place of companionship every night. The double life of this bed-cum-drawing board was complete when it became a work of art in itself. When the relationship came to an end, this fact was imprinted upon the object in an artistic act; through its one dimension the other was commented upon. Sheets scribbled in pen, scorings in ink, fragmented experiences and memories, these slices of life speak and bear testimony as do all the pen-scribbled walls and other surfaces of the whole Castello de Tivoli in southern Belgium, a few years later in 1990.
A work executed in 1999, a suicide victim made of bronze drawing pins dangles from the ceiling. It wears Magritte’s bowler hat, a detail shared by all four works, which were constructed over a twenty-year period out of the same medium. Allusions to the history of art are a recurring element in Fabre’s work as is the issue of death. The starting point for his approach to death is not his fear of it. His is a philosophical mindframe and his idiom is defined within a historio-philosophical framework.
Shining and inapproachable, Fabre’s suicide victim offers, via these two elements, the interpretation of his act. When words –isolation and alienation in this case– are overused, humble and cheap materials, like a handful of drawing pins, are what say all that words cannot comment on or interpret. An interesting moment occurred on the day that the exhibition was being taken down: it was almost impossible to transport the exhibit. Though wrapped in a special protective blanket, the prickly suicide, even as a dead man, seemed morbidly inapproachable.
The two other works are organically linked. One illuminates the other; they illustrate and lend meaning to their common theme in a unique way. It is the twenty-minute video installation entitled The Problem and the sculpture The Sphere. A huge sphere, a direct allusion to the globe, made of an iridescent mosaic of beetles lies –or sleeps?– on an equally huge mattress. On the screen, three men dressed in black tuxedos and bow ties in the hills and dales of northern Europe, push three oversized balls. In this surreal, atemporal setting, a dialogue unfolds that borders on performance art and philosophical quest, incarnated by Jan Fabre on the one hand and the German philosophers Dietmar Kamper and Peter Sloterdijk on the other.
The topic of the dialogue in The Problem touches on nothing less than the entirety of existential issues that have occupied man over the whole course of history. The dialogue itself is imbued with elements of cosmology, ontology, ethics, art and mythology. The manner is which these are handled merges poetry and logical analysis on a profound level.
“If one behaves in the sphere like a planet orbiting round the sun,” Kamper points out, “then the question is which direction one moves in. There are two possible directions: clock-wise or anti-clockwise. The former is the direction of death and the latter of life.” The philosopher essentially proposes an opposition to time in order to live. For him, life is viable only through this clash. And we, in turn, may observe that it is undoubtedly the artist above all that proceeds in this clash, which indeed is a virtual prerequisite in the act of creation; creation then is the ratification of this opposition to time.
The three men speak of the human condition, time, creation and burden, which is ultimately synonymous to human existence. This burden is, however, the only thing that is truly ours and for this reason is turned into a personal fortress. “Mien Ball, mien Schloss” (My ball, my fortress) Sloterdjik says at one point. Like Atlas, man carries the burden of the world, his small and finite life, but in this he also carries another larger one. Friendship, God, mortality and death, pain, consciousness and illusion are some of the themes that are brought to the fore while elaborating the ‘problem’.
This twenty-minute video, summarizing all speculation to date on the human condition and the world, is a penetrating commentary both on the object of discussion as well as on the act of speculation itself, thus building a singular monument, a landmark in Western thought of the early 21st century. And if an inscription could be written on this monument of Western subject, perhaps it would be the words of Dietmar Kamper: “Viewing the world is more onerous than the world itself.”
More
Less
Translation education
Graduate diploma - Chartered Institute of Linguists
Experience
Years of experience: 39. Registered at ProZ.com: Jun 2012.
A bilingual freelance translator for 30 years with a profound understanding of both English and Greek language and culture, having lived in both the USA and Greece. Reliable, efficient and insightful and with a keen curiosity to research topics in depth to provide the best possible rendering. Keen eye for detail without losing sight of the overall message. Background in literature and linguistics aid in pinpointing source text weaknesses in order to tactfully advise authors. English as a Foreign Language teacher for over 30 years and translator trainer for 20. Articulate and well-mannered with an avid interest in the arts.
Expertise