İngilizcesi "or" ama Türkçesi "ve" olan haller Thread poster: Haluk Levent Aka (X)
|
|---|
Haluk Levent Aka (X)
Local time: 03:59
Japanese to Turkish
+ ...
İngilizce'deki ve / veya kullanımı ile Türkçe'deki ve / veya kullanımının birebir örtüşmediğini fark ettiniz mi? Windows 7 kullanıp da "Bilgisayarınızı kapatmayınız veya fişini çekmeyiniz" uyarısını gördüğünde ifrit olan bir tek ben miyim?
Türkçe'deki "veya" bir tercih belirtir. Bana "bilgisayarınızı kapatmayınız veya fişini çekmeyiniz" dediğinizde, ben oturup acaba kapatmasam mı yoksa fişini mi çekmesem diye düşünürüm. Ben Türküm <... See more İngilizce'deki ve / veya kullanımı ile Türkçe'deki ve / veya kullanımının birebir örtüşmediğini fark ettiniz mi? Windows 7 kullanıp da "Bilgisayarınızı kapatmayınız veya fişini çekmeyiniz" uyarısını gördüğünde ifrit olan bir tek ben miyim?
Türkçe'deki "veya" bir tercih belirtir. Bana "bilgisayarınızı kapatmayınız veya fişini çekmeyiniz" dediğinizde, ben oturup acaba kapatmasam mı yoksa fişini mi çekmesem diye düşünürüm. Ben Türküm
O uyarı çeviri olmasaydı, bir Türk tarafından Türkçe yazılmış olsaydı misal: "Lütfen bilgisayarınızı kapatmayınız, fişini çekmeyiniz" veya "Lütfen bilgisayarınızı kapatmayınız ve fişini çekmeyiniz" olmaz mıydı?
Geçenlerde proof yaparken, bir "or"'u ve olarak düzelttim, not düşüp açıkladım. Allahtan çevirmen, "kaynak göster o zaman" demedi… Sorulsa gösterebileceğim bir kaynak var mıdır? Ben mi çok kılım?
Teşekkürler,
Haluk L. Aka
Tercumex Istanbul ▲ Collapse
| | | | Haluk Erkan 
Türkiye
Local time: 03:59
German to Turkish
+ ...
| Adaş Merhaba | Mar 22, 2012 |
Ben ne yazık ki burada "veya"nın doğru tercih olduğu kanısındayım. Aslında "ya da" da uygun gibi geliyor nedense. Buradaki anlam "ne bunu, ne de onu yapınız", yani "seçenek" değil.
Lütfen bilgisaranınızı kapatmayanız ya da fişini çekmeyiniz.
Tamı tamına doğru tercüme belki de şöyle olmalıydı:
Lütfen bilgisaranınızı ne kapatınız, ne de fişini çekiniz.
| | | | Emin Arı
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
| "Veya" gayet iyi duruyor | Mar 22, 2012 |
Ben olsaydım veya kullanırdım.
| | | | Şadan Öz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
| Either meselesi | Mar 22, 2012 |
Haluk Levent Aka haklı olarak yakınmış:İngilizce'deki ve / veya kullanımı ile Türkçe'deki ve / veya kullanımının birebir örtüşmediğini fark ettiniz mi? Windows 7 kullanıp da "Bilgisayarınızı kapatmayınız veya fişini çekmeyiniz" uyarısını gördüğünde ifrit olan bir tek ben miyim? Haklısınız. İngilizce'deki "either" yapısının bizde olmaması (daha doğrusu vurgularla, yani "ya... veya..." şeklinde bir kullanımla kısıtlı olması) ve "or" kelimesinin bizdeki "and" gibi kullanılabilmesi sonucu böyle bir durum ortaya çıkabiliyor sanırım.
Geçenlerde proof yaparken, bir "or"'u ve olarak düzelttim, not düşüp açıkladım. Allahtan çevirmen, "kaynak göster o zaman" demedi… Sorulsa gösterebileceğim bir kaynak var mıdır? Ben mi çok kılım? Kaynak göstermek yerine böyle durumlarda mantıksal açıklama yapmak yeterli olur kanımca. Ayrıca, illa kaynak isteniyorsa, itiraz eden çevirmenin veya redaktörün savını bizzat belgeye, kaynağa dayandırması talep edilebilir.
Bu durumda bkz. İngilizce ve bkz. Türkçe şeklinde kaynak gösterip dalga geçme hakkımızı dahi saklı tutabiliriz.
[Değişiklik saati 2012-03-22 18:17 GMT]
| | |
|
|
|
Şadan Öz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
"Bilgisayarı kapatmayın veya fişini çekmeyin"i pekiştirecek veya ondan daha belirgin bir örnek hatırlamaya çalışıyorum. Kafamdan kurgusal birkaç örnek geçiyor ama şu an yoğunlaşamıyorum.
Ama bu rahatsızlığın duyulmasına neden olacak durumlar kesinlikle oluyor.
| | | | Şadan Öz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
Evet, buldum gerçek bir örnek metin. Burada, metnin sahibinin hakları gereği, cümleyi olduğu gibi değil, biraz değiştirerek vermek zorundayım:
İngilizce metin:
X does not affect the performance or features of Y.
Bağlama göre Türkçe çevirisini "veya" ekleyerek yazıyorum:
X, Y'nin performansını VEYA özelliklerini olumsuz etkilemez.
Şimdilik bu kadar.
[Değişiklik saati 2012-03-22 23:14 GMT]
| | | | Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
| bence doğru olan "ve" ama kafam karışık | Mar 22, 2012 |
En azından verilen ilk örnek cümle için "ve" kulağa daha doğru geliyor. İki ayrı eylemden (bilgisayarı kapatmak ve fişi çekmek) bahsedildiği için burada "veya" kullanılması okuyanı yanıltabilir.
Şadan'ın örneğinde ise her ikisi de kullanılabilir.
X, Y'nin performansını VEYA özelliklerini olumsuz etkilemez.
X, Y'nin performansını VE özelliklerini olumsuz etkilemez.
Ortak fiil kullanıldığı için ve/veya farketmiyor.
... See more En azından verilen ilk örnek cümle için "ve" kulağa daha doğru geliyor. İki ayrı eylemden (bilgisayarı kapatmak ve fişi çekmek) bahsedildiği için burada "veya" kullanılması okuyanı yanıltabilir.
Şadan'ın örneğinde ise her ikisi de kullanılabilir.
X, Y'nin performansını VEYA özelliklerini olumsuz etkilemez.
X, Y'nin performansını VE özelliklerini olumsuz etkilemez.
Ortak fiil kullanıldığı için ve/veya farketmiyor.
Hukuki metinlerde ise ne yapmak gerekir bilemiyorum. Adamlar bilerek dille oynuyorlar, bir virgülün yeri para kazandırıyor bazen.
Yine Şadan'ın cümlesine dönersek:
X, Y'nin performansını VEYA özelliklerini olumsuz etkilemez.
(birini etkilerse öbürünü etkilemez anlamı bile çıkarılabilir bundan, niyete bağlı, performans etkilendi ama bakın özellikler etkilenmedi
X, Y'nin performansını VE özelliklerini olumsuz etkilemez.
(Üreticinin avukatının itiraz edeceği bir VE, biz açık açık "or"demişiz diye itiraz edebilir.)
Elimdeki bütün İngilizce sözlüklere tekrar tekrar baktım,
do not turn off or unplug your computer cümlesinde "or" kullanılması doğru ama
X does not affect the performance or features of Y cümlesinde neden "or" kullanıldığını anlamak zor geliyor bana. Olumsuz cümle olduğu için diyeceğim ama bunu açıklayan bir kural hatırlamıyorum.
Zor soru sordunuz Haluk Bey...
----------------
Çeviri gibi duran bu örnek de benden:
Çocuklarınıza kötü davranmayın veya onları fazla şımartmayın.
İngilizce yazılsa "or" kullanılacağı kesin. Ama bu cümlenin Türkçesine ve de yakışmıyor veya da.
Şöyle demez miyiz:
Çocuklarınıza kötü davranmayın AMA onları fazla DA şımartmayın.
Neyse, bu son örnek konu dışı oldu galiba
[Edited at 2012-03-22 23:25 GMT] ▲ Collapse
| | | | Şadan Öz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
| Buldum bir şeyler | Mar 22, 2012 |
Selçuk Akyüz demiş ki:Elimdeki bütün İngilizce sözlüklere tekrar tekrar baktım,
do not turn off or unplug your computer cümlesinde "or" kullanılması doğru ama
X does not affect the performance or features of Y cümlesinde neden "or" kullanıldığını anlamak zor geliyor bana. Olumsuz cümle olduğu için diyeceğim ama bunu açıklayan bir kural hatırlamıyorum. Sanırım şu bağlantıdaki OR açıklamalarının 2. maddesi bir yanıt oluyor bu sorguna:
http://www.macmillandictionary.com/dictionary/american/or#or_9
Buraya da kopyalayayım:
2. used for including someone or something else in a negative statement
Örnekler:
She’s had nothing to eat or drink all day.
I never had any help or advice from my parents.
| | |
|
|
|
Şadan Öz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
Yine Selçuk Akyüz yazmış:Çeviri gibi duran bu örnek de benden: Çocuklarınıza kötü davranmayın veya onları fazla şımartmayın. İngilizce yazılsa "or" kullanılacağı kesin. Ama bu cümlenin Türkçesine ve de yakışmıyor veya da. Şöyle demez miyiz: Çocuklarınıza kötü davranmayın AMA onları fazla DA şımartmayın. Neyse, bu son örnek konu dışı oldu galiba
[Değişiklik saati 2012-03-22 23:32 GMT]
| | | | Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
Şadan Öz wrote: Selçuk Akyüz demiş ki: Elimdeki bütün İngilizce sözlüklere tekrar tekrar baktım,
do not turn off or unplug your computer cümlesinde "or" kullanılması doğru ama
X does not affect the performance or features of Y cümlesinde neden "or" kullanıldığını anlamak zor geliyor bana. Olumsuz cümle olduğu için diyeceğim ama bunu açıklayan bir kural hatırlamıyorum. Sanırım şu bağlantıdaki OR açıklamalarının 2. maddesi bir yanıt oluyor bu sorguna: http://www.macmillandictionary.com/dictionary/american/or#or_9 Buraya da kopyalayayım: 2. used for including someone or something else in a negative statement Örnekler: She’s had nothing to eat or drink all day. I never had any help or advice from my parents.
Yazdıktan sonra bu örneği ben de görmüştüm, "or"un bir sürü anlamı olduğu malum, en bilinen anlamı veya (ya da), ama bazen yoksa anlamına da geliyor.
You should eat more, or you'll make yourself ill (... bak yoksa hasta olursun).
Tea or coffee? örneğinde ise "yoksa"yı atabiliyoruz: çay mı kahve mi diyoruz (kötü espri yapmayalım şimdi).
Fakat bu "ve" diyebilir miyiz diye tartıştığımız "or" karışık mevzuu.
You can pay now or when you come back to pick up the paint.
(Burada ve kullanmak mümkün değil).
Haydi bunu çözün bakalım, bu zamanda yaşadığımıza şükredeceksiniz.
Coleridge: Without or wave or wind.
[Edited at 2012-03-23 00:32 GMT]
| | | | Yigit Ati
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
Ben bu gibi okuyucunun kafasında soru işareti bırakabilecek noktalarda ne... ne de yapısını kullanmayı tercih ediyorum.
Verilen örnekler için benim naçizane fikrim Şadan Abi'nin X - Y örneği dışında "or"un "veya" şeklinde çevrilmesi.
Ancak benim anlamadığım nokta şu; eğer "veya" şeklinde çevrilmesi yanlış anlamaya neden olabilecek ise neden tercüman bile bile yanlış çevirsin. Kontrol eden arkadaşın da ana dili Türkçe olduğuna göre be... See more Ben bu gibi okuyucunun kafasında soru işareti bırakabilecek noktalarda ne... ne de yapısını kullanmayı tercih ediyorum.
Verilen örnekler için benim naçizane fikrim Şadan Abi'nin X - Y örneği dışında "or"un "veya" şeklinde çevrilmesi.
Ancak benim anlamadığım nokta şu; eğer "veya" şeklinde çevrilmesi yanlış anlamaya neden olabilecek ise neden tercüman bile bile yanlış çevirsin. Kontrol eden arkadaşın da ana dili Türkçe olduğuna göre bence bir sorun çıkmayacaktır. Yeterli bir açıklama yapılırsa kimsenin ispat etmek için kaynak araştırmasına gerek kalmaz.
Benim çevirirken en çok zorlandığım nokta "and" bağlacından önce gelen virgüller olmuştur.
[Edited at 2012-03-23 23:52 GMT] ▲ Collapse
| | | | Selcuk Akyuz
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
| sakın... ama sakın | Mar 24, 2012 |
"Ne... ne de" kalıbını kullanmaktan özellikle kaçınırım. Türkçe Forum'a sık sık katılan bazı arkadaşların bile bu kalıbı kullanmayı bilmediklerini gördükten sonra elim bir türlü gitmiyor, napayım!
"Oxford comma", severim ben bunu ama artık pek kullanılmıyor galiba.
Konuyu dağıttık ama W... See more "Ne... ne de" kalıbını kullanmaktan özellikle kaçınırım. Türkçe Forum'a sık sık katılan bazı arkadaşların bile bu kalıbı kullanmayı bilmediklerini gördükten sonra elim bir türlü gitmiyor, napayım!
"Oxford comma", severim ben bunu ama artık pek kullanılmıyor galiba.
Konuyu dağıttık ama Wikipedia'dan kopyalamakta fayda var:
http://en.wikipedia.org/wiki/Serial_comma
They went to Oregon with Betty, a maid, and a cook.
This is ambiguous because it is unclear whether "a maid" is an appositive describing Betty, or the second in a list of three people. On the other hand, removing the final comma:
They went to Oregon with Betty, a maid and a cook.
leaves the possibility that Betty is both a maid and a cook (with "a maid and a cook" read as a unit, in apposition to Betty). So in this case neither the serial-comma style nor the no-serial-comma style resolves the ambiguity. A writer who intends a list of three distinct people (Betty, maid, cook) may create an ambiguous sentence, regardless of whether the serial comma is adopted. Furthermore, if the reader is unaware of which convention is being used, both versions are always ambiguous.
These forms (among others) would remove the ambiguity:
1 person
They went to Oregon with Betty, who was a maid and a cook.
They went to Oregon with Betty, both a maid and a cook.
2 persons
They went to Oregon with Betty (a maid) and a cook.
They went to Oregon with Betty—a maid—and a cook.
They went to Oregon with Betty, a maid, and with a cook.
They went to Oregon with the maid Betty and a cook.
They went to Oregon with a cook and Betty, a maid.
3 persons
They went to Oregon with Betty as well as a maid and a cook.
They went to Oregon with Betty and a maid and a cook.
They went to Oregon with Betty, one maid and a cook.
They went to Oregon with a maid, a cook, and Betty. ▲ Collapse
| | |
|
|
|
Özgür Salman
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
Moderator of this forum | ve... veya... | Mar 29, 2012 |
"X does not affect the performance or features of Y" cümlesinde and kullanmamalarının sebebi, büyük ihtimalle performance ve feature kavramlarının bir arada bir bütün olarak değerlendirilmesini istememeleri . Yani etkilenen şeyin bir bütün olarak "hem performance hem feature" olması değil, "ne performance ne de feature" olması vurgulanıyor, "o ve bu birlikte değil"den ziyade "o da değil, bu da değil" anlamında. Bu cümlede amaç bu mudur bilmem ama genel olarak kullanımda d... See more "X does not affect the performance or features of Y" cümlesinde and kullanmamalarının sebebi, büyük ihtimalle performance ve feature kavramlarının bir arada bir bütün olarak değerlendirilmesini istememeleri . Yani etkilenen şeyin bir bütün olarak "hem performance hem feature" olması değil, "ne performance ne de feature" olması vurgulanıyor, "o ve bu birlikte değil"den ziyade "o da değil, bu da değil" anlamında. Bu cümlede amaç bu mudur bilmem ama genel olarak kullanımda dikkat edilen bir konu bu, gördüğüm kadarıyla.
Or yerine "ya da "kullanımı normalde mümkün tabii ama içimizde hâlâ TDK'nın önerilerini ciddiye alan veya belli bir standart olsun diye onların kurallarını esas alan varsa belirtmek gerekir ki TDK buna da "kıl". Onlara göre "ya da" ifadesi "veya" yerine kullanılamıyor. Ancak öncesinde "ya" kullanılmışsa onun devamı olarak getirilebiliyor, "ya X ya da Y" şeklinde. Yani tek başına "X ya da Y" olarak kullanılmaz diyorlar.
[Değişiklik saati 2012-03-29 18:53 GMT] ▲ Collapse
| | | | Yigit Ati
Türkiye
Local time: 03:59
English to Turkish
+ ...
| ya da bağlacının kullanımı | Apr 5, 2012 |
Türk Dil Kurumu bu bağlacın kullanımını şöyle vermiş:
“Ya da” sözü ancak cümlede “ya” kullanımı varsa kullanılabilir, “veya” sözü yerine kullanılamaz.
Art arda 3-4 defa "or" kullanılan cümlelerde, "or" u veya diye çevirmek kulağıma hoş gelmediği için "ya da" olarak çeviriyordum. Meğer TDK'ye aykırı hareket ediyormuşum.
| | | | | Dilbilim açısından bakıldığında... | Apr 5, 2012 |
bağlaçlar, işlevleri itibariyle cümlenin tamamından ve hatta metnin konusundan ayrı düşünülemez. Her dilin vurgu ve anlatımı farklıdır. Yazım (ifade) ile tercüme çok farklı konulardır. Eğer kullanılan "or" ise "veya" veya "ya da" şeklinde çevrilmekten başka bir yolu olamaz. TDK veya sair kaynaklar, ancak yol gösterici ve "genel" kuralları belirler veya betimlerler. Çok özel durumlarla karşılaşılabilir, özellikle ağdalı veya edebi metinlerde bu sıklıkla karş... See more bağlaçlar, işlevleri itibariyle cümlenin tamamından ve hatta metnin konusundan ayrı düşünülemez. Her dilin vurgu ve anlatımı farklıdır. Yazım (ifade) ile tercüme çok farklı konulardır. Eğer kullanılan "or" ise "veya" veya "ya da" şeklinde çevrilmekten başka bir yolu olamaz. TDK veya sair kaynaklar, ancak yol gösterici ve "genel" kuralları belirler veya betimlerler. Çok özel durumlarla karşılaşılabilir, özellikle ağdalı veya edebi metinlerde bu sıklıkla karşılaşılan bir durum. Hukuki bir metinde "veya" ya da "ya da" ifadesi, yapı itibariyle zaten "ve" anlamına gelecektir, başka şansı yoktur. Yiğit arkadaşın bahsettiği 3-4 defalık metinlerde vurgulanmak istenen "veya"dır ve değişmez; Türkçe'de en son "veya" ifadesi tamamını kapsayacaktır. İngilizce'de ise imkansızdır. Either tamam, Or da tamam.. Peki aynı cümlede 5 tane "or" varsa hangisi either, ya da hangisi "neither" dır. ▲ Collapse
| | | | To report site rules violations or get help, contact a site moderator: You can also contact site staff by submitting a support request » İngilizcesi "or" ama Türkçesi "ve" olan haller No recent translation news about Türkiye. |
| Protemos translation business management system | Create your account in minutes, and start working! 3-month trial for agencies, and free for freelancers!
The system lets you keep client/vendor database, with contacts and rates, manage projects and assign jobs to vendors, issue invoices, track payments, store and manage project files, generate business reports on turnover profit per client/manager etc.
More info » |
| | CafeTran Espresso | You've never met a CAT tool this clever!
Translate faster & easier, using a sophisticated CAT tool built by a translator / developer.
Accept jobs from clients who use Trados, MemoQ, Wordfast & major CAT tools.
Download and start using CafeTran Espresso -- for free
Buy now! » |
|
| | | | X Sign in to your ProZ.com account... | | | | | |
Login to reply/comment 
Translation news in Türkiye
