Silikon Vadisi, eski güzel günlerine geri dönüyor. 101’inci otoban üzerindeki ofis yerleşkeleri, gelecekten umutlu çiçeği burnunda şirketlerin tabelalarına yeniden ev sahipliği yapmaya başlıyor. Bölgeye zenginlerin rağbet ettiğinin bir göstergesi olarak, birbirinden güzel yazlık evlerin bulunduğu Tahoe Gölü gibi sayfiye yerlerine talep artarken, kiralar ise gün geçtikçe tırmanıyor. Yarı iletken endüstrisi ve bilişim şirketlerinin doğup büyüdüğü San Francisco Körfez Bölgesi'nde, dokunmatik ekranlı telefonları hayatımıza kazandırıp, en büyük kütüphanelere anlık erişim imkanı sağlayan ve insansız bir hava aracını binlerce mil öteden uçurabilme gibi başarılara imza atanlar, bir sihirbaz edasıyla dünyayı adeta geleceğe taşıdılar. 2010 yılından bu yana sektörde yaşanan bu canlanma, bu eğilimin devam edeceğini gösteriyor.

Bu yüzden, Silikon Vadisi sakinleri için, bölgenin durgun bir dönemden geçtiği ve on yıllardır yenilik üretmede kısır kaldığı söylemi kulağa şaşırtıcı gelebilir. PayPal’ın kurucu ortaklarından ve Facebook’a dışarıdan yatırım yapan ilk girişimci olan Peter Thiel, Amerika’nın yenilikçi gücünün ölüm kalım mücadelesi verdiğini belirtirken, farklı tüm sektörlerde faaliyet gösteren mühendisler de benzer duygu ve düşünceleri paylaşarak hayal kırıklıklarını ifade ediyor. Sayıları gün geçtikçe artan az sayıdaki ekonomist ise, günümüz yeniliklerinin ekonomiye etkisinin, geçmişte yaşananlara nazaran daha sönük kalabileceğini öngörüyor.

[ … ]

Tüm sektör çapında, ucuz üretim gücüyle desteklenen yenilikler bir bir hayata geçiyor. Bilgisayarlar, konuşma dilini çözümlemeye başlarken, bilgisayar oyunları ise, yakın zamanda iş dünyasında da uygulama alanı bulacak şekilde, sadece vücut hareketleri ile kontrol edilebiliyor. Üç boyutlu yazıcılar, son derece karmaşık birçok farklı nesnenin seri üretimini yaparken, yakın gelecekte insan dokularını ve organik maddeleri de üretmeleri bekleniyor.

Yenilikler konusunda karamsar olan birisi için bütün bunlar “boş vaat” kavramından öteye gitmeyebilir ancak teknoloji destekli büyüme fikrinde, geçmişte tecrübe edilenin aksine, gelgitlerden ziyade, büyümede ya devamlılık gösterilmesi ya da kademeli düşüş gözlenmesi gerekiyor. Chicago Üniversitesi’nden Chad Syverson, elektriğin ilk kullanılmaya başladığı dönemde verimlilik artışının inişli çıkışlı bir grafik sergilediğini, elektrik alanında önemli yeniliklerin yaşandığı 19’uncu yüzyılın sonu ve 20’nci yüzyılın başında, bu artış yavaş bir seyirdeyken, sonrasında ise ivme kazandığını belirtiyor.

Silikon Vadisi o eski canlılık günlerini tekrar yaşıyor. Highway 101 otoyolu çevresindeki ofis parkları yine start-up adı verilen ve gelecekten umutlu teknoloji firmalarının tabelalarıyla doldu. Kiralar hızla artıyor, Tahoe Gölü gibi tatil kasabalarındaki evlere olan talep de öyle; bu da servetlerin biriktiğini gösteriyor. Bay Area bölgesi, yarı iletken endüstrisinin ve sonrasında büyümüş olan bilgisayar ve internet şirketlerinin beşiği idi. Bölgeden çıkan sihirbazlar devasa kütüphanelerde anında aramalar yapan dokunmatik ekranlı telefonlardan binlerce kilometre uzaktaki bir insansız hava aracını (drone) yönetme güce kadar, dünyaya fütüristik bir görünüm katan birçok mucize ürettiler. 2010 yılından itibaren bölgedeki ticari faaliyetlerin canlanması, ilerlemenin devam ettiğini gösteriyor.

Dolayısıyla, Silikon Vadisi'ndeki bazı insanların bölgede ekonomik durgunluk yaşandığını ve inovasyon hızının on yıllardır yavaş seyrettiğini düşünmesi şaşırtıcı gelebilir. Paypal'ın kurucusu ve Facebook'un ilk dış yatırımcısı olan Peter Thiel, Amerika'da inovasyonun "ölüm döşeğinde" olduğunu söylüyor. Çeşitli sektörlerden mühendisler benzer hüsran duygularını paylaşıyor. Ve sayıları az olmakla birlikte giderek artan bir grup ekonomist günümüz inovasyonlarının ekonomik etkisinin geçmiştekilere kıyasla zayıf kalabileceğini düşünüyor.

[ … ]

Genel olarak, ucuz işlem gücüne dayalı inovasyonlar hız kazanıyor. Bilgisayarlar doğal dili anlamaya başlıyor. İnsanlar video oyunlarını sadece vücut hareketiyle kontrol ediyorlar; bu teknoloji yakında iş dünyasının çoğunda uygulama alanı bulabilir. Üç boyutlu baskı daha gelişmiş çeşitli nesneleri basma yeteneğine sahip ve yakında insan dokuları ve diğer organik materyalleri de üretmeye başlayabilir.

İnovasyona karamsar yaklaşan biri bunu "boş bir vaat" olarak görebilir. Ancak, teknolojiye dayalı büyümenin hız kesmeden devam etmesi veya sabit bir hızla yavaşlaması gerektiği düşüncesi, söz konusu büyümenin inişli-çıkışlı gerçekleştiğini gösteren tarihsel verilerle çelişiyor. Chicago Üniversitesi öğretim görevlisi Chad Syverson, elektriğe geçiş çağında üretkenlik artışının dalgalı bir seyir izlediğine dikkat çekiyor. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında önemli elektriksel inovasyonların olduğu bir dönemde büyüme yavaştı, fakat ardından hızlandı.

Silikon Vadisi hummalı günlerine geri dönüyor. Highway 101 boyunca sıralanan ofis alanları bir kez daha umutlu yeni başlangıçların işaretleriyle donanmış. Lake Tahoe gibi tatil beldelerindeki lüks yazlıklara olan taleple birlikte kiralar da yükseliyor; bu da zenginliğin burada toplandığının bir alameti. Körfez Bölgesi, yarı iletken endüstrisinin, bilgisayarların ve bu bölgedeki uyanışla birlikte büyüyen internet şirketlerinin doğum yeri. Buradan çıkan dahiler dokunmatik ekranlı telefonlardan muazzam kütüphanelerde saniyeler içinde arama yapabilmeye ve bir dronu kilometrelerce uzağa götürecek teknolojiye kadar dünyanın daha fütüristik olmasını sağlayan nice mucizeyi gerçekleştirdiler. 2010’dan bu yana iş faaliyetlerindeki bu uyanış, ilerlemenin ivme kazandığını düşündürüyor.

Dolayısıyla, Silikon Vadisinde çalışan bir kısım insanın vadinin artık durağan olduğunu ve yenilik hızının azaldığını düşünmesi şaşırtıcı gelebilir. PayPal’ın kurucusu ve Facebook’un da ilk harici yatırımcısı olan Peter Thiel, Amerika’da yeniliklerin “bir darboğaz ile bir çıkmaz” arasında bir yerlerde olduğunu söylüyor. Diğer tüm alanlarda çalışan mühendisler de benzer bir hayal kırıklığı yaşıyor. Küçük ancak sayısı giderek artan ekonomistlerden oluşan bir grup, günümüzdeki yeniliklerin ekonomik etkisinin geçmiştekilerin yanında soluk kalabileceğini tahmin ediyorlar.

Geniş kapsamlı olarak ise, ucuz işleme gücünden beslenen yenilikler yükselişte. Bilgisayarlar doğal dili anlamaya başlıyor. İnsanlar video oyunlarını sadece beden hareketleriyle kontrol ediyorlar; bu kısa sürede iş dünyasının önemli bir kısmında uygulanabilecek bir teknoloji. Üç boyutlu yazıcılarla her geçen gün daha kompleks nesneler yapılabiliyor ve kısa süre sonra insan dokuları ve diğer organik materyallerin oluşturulması da mümkün olabilecek.

Yeniliklere kötümser bakanlar bunlara “ölme eşeğim ölme” diye burun kıvırabilir. Ancak teknolojik büyümenin gelgitli bir ilerleyiş yerine ardı arkası kesilmeksizin sürmesi veya hep düşüşte olması gerektiği fikri, tarihin seyrine aykırı. Chicago Üniversitesinden Chad Syverson, elektrifikasyon çağında üretkenlikteki büyümenin inişli çıkışlı olduğunu ifade ediyor. Büyüme, 19. Yüzyıl sonu ve 20. Yüzyıl başında elektrikle ilgili önemli yeniliklerin olduğu dönemde yavaşken, sonrasında hızla artıyor.

Silikon Vadisi ikinci baharını yaşıyor. Geleceğe umutla bakan girişim şirketleri Otoban 101 boyunca uzanan iş parklarını yeniden süslüyor artık. Kiralar el yakıyor, Tahoe Gölü gibi tatil beldelerindeki şık tatil evlerine olan talep de had safhada; bütün bunlar buradaki birtakım insanların servetine servet kattığının göstergesi. Bay Area bölgesi, yarı iletken endüstrisinin ve bu endüstrinin ürünü olan bilgisayar ve İnternet şirketlerinin doğum yeriydi. Bölgenin büyücüleri dokunmatik ekranlı telefonlardan, büyük kütüphanelerde bir çırpıda yapılabilen aramalara ve insansız hava araçlarını binlerce kilometre öteden kumanda etme kudretine dek dünyaya bir bilim kurgu filmi havası veren pek çok mucizeyi insanlığa kazandırdı. Bölgedeki iş etkinliklerinin 2010’dan bu yana küllerinden yeniden doğuyor olması, ilerlemenin tam gaz yoluna devam ettiğini düşündürüyor.

Bu yüzden Silikon Vadisi’ndeki bazı kişilerin buradaki hayatın durgun olduğu ve yenilik hızının on yıllardır düşmekte olduğundan yakınması şaşırtıcı gelebilir. PayPal kurucusu ve Facebook’un ilk dışarıdan yatırımcısı Peter Thiel, Amerika’da yenilikçiliğin “sıtma ile ölüm arasında bir yerlerde” süründüğünü söylüyor. Çeşitli alanlardaki mühendisler de benzeri düş kırıklıkları yaşıyor. Küçük ama sayıları giderek artmakta olan bir grup iktisatçı da, günümüzün yeniliklerinin ekonomik etkisinin geçmişin yeniliklerine kıyasla daha çabuk ışığını yitireceğini ön görüyor.

[ … ]

Herkes için geçerli olan şey, ucuz işlem gücünden beslenen yeniliklerin başarılı olduğudur. Bilgisayarlar doğal dili anlamaya başlıyor. İnsanların video oyunlarını artık yalnızca vücut hareketleriyle kontrol etmesi (yakında iş dünyasının büyük bölümünde uygulama alanı bulabilecek bir teknoloji) mümkün hale geldi. Üç boyutlu yazdırma, giderek daha karmaşık bir dizi nesnenin seri üretiminin üstesinden gelebilecek durumda ve yakında, insan dokuları ve başka organik malzemelerin üretimine başlayabilir.

Yenilik konusunda karamsar kişiler buna, “o zamana kadar kim öle kim kala” diyerek gülüp geçebilir. Ancak teknoloji öncülüğündeki ilerlemenin, gelgitler halinde hareket etmek yerine, doludizgin yoluna devam etmek ile sürekli düşüşte olmak arasında sıkışıp kalması tarihin mantığına aykırı. Şikago Üniversitesi'nden Chad Syverson, elektrifikasyon çağında üretkenlikteki büyümenin inişli çıkışlı bir gelişim gösterdiğine dikkat çekiyor. İlerleme, 19’uncu yüzyıl sonları ve 20’nci yüzyıl başlarında, önemli elektrikli yeniliklerin hakim olduğu bir dönem boyunca ağır bir seyir izliyordu; ama sonra aniden ivme kazandı.

Silikon Vadisinin yıldızının yeniden parlamaya başladığı bu günlerde, 101 nolu Otoyol boyunca sıralanmış ofis bloklarında start-up'lardan saçılan umut ışıltılarını tespit etmek mümkün. Hem kiraların, hem de Tahoe Gölü gibi tatil kasabalarında bulunan havalı yazlık evlere olan talebin artmakta olması, servet birikiminin bir göstergesi. San Francisco Körfez Bölgesi, yarı iletken sektörünün ve onunla birlikte büyüyen bilgisayar ve internet şirketlerinin doğduğu yerdi. Bölgenin cin fikirli insanları dünyanın kendisini fütüristik hissetmesini sağlayacak pek çok olağanüstü icat çıkardılar. Dokunmatik ekranlı telefonlar, devasa kütüphanelerde anlık arama yapılabilmesi ve binlerce kilometre öteden drone'lara kumanda edilebilmesi bunlardan sadece bazıları. Ticari faaliyetlerde 2010'dan beri görülen yeniden doğuş, ilerlemenin hala istim üzerinde olduğunu gösteriyor.

Bütün bunların ışığında, Silikon Vadisinin kimi aktörlerinin on yıllardır ortamın durgunlaştığını ve inovasyonun ilerleme hızının düştüğünü söylemeleri şaşırtıcı gelebilir. PayPal'ın kurucularından biri ve Facebook'a sonradan yatırım yapan ilk kişi olan Peter Thiel, Amerika'da inovasyonun "darboğaz ve ölüm arasında bir yerlerde" olduğunu söylüyor. Çeşitli alanlarda çalışan mühendisler de, bu türden bir hayal kırıklığı içinde. Bugünün inovasyonlarının ekonomik etkilerinin geçmiştekiler ile kıyaslandığında daha zayıf olduğunu belirten ekonomistlerin sayısı eskiden çok az iken, bu görüşün yaygınlaştığı gözleniyor.

[ ... ]

Nereden bakarsak bakalım, işlemcilerin ucuzlaması daha fazla inovasyon çıkmasını mümkün kılıyor. Bilgisayarlar artık insan dilini anlar hale geliyor. İnsanlar video oyunlarını sadece bedenlerini kullanarak oynayabiliyorlar ve bu teknolojinin iş dünyasında da yerini bulması bekleniyor. Üç boyutlu baskı teknolojisi giderek daha karmaşık nesneleri büyük miktarlarda üretebilir hale geldi. Sırada insan dokusu ve diğer organik maddelerin olduğu düşünülüyor.

İnovasyon hakkında genellikle kötümser olan biri, bunları "hep vaat, hep vaat" diye geçiştirebilir. Sık dile getirilen bir görüşe göre, eğer ekonomik büyümenin ana motoru teknoloji ise, büyüme rakamları ya sürekli artacak, yada sürekli azalacaktır. İstikrarlı seyir, veya tedrici artış ve azalışlar görülmez. Halbuki tarihte yaşananlar bunu doğrulamıyor. Chicago Üniversitesi'nden Chad Syverson, elektrik teknolojisinin yaygınlaştığı dönemlerde görülen üretim artışının yavaş olduğuna işaret ediyor. Elektrikte 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarına denk gelen inovasyon döneminde ekonomik büyüme düşük seyretmiş, sıçrama daha sonra gerçekleşmişti.

Ekonomik canlılık Silikon Vadisi'ne geri döndü. 101. Otoyol boyunca uzanan ofis parkları bir kez daha umut verici girişimlerin sembolleri ile süslendi. Tahoe Gölü gibi tatil beldelerinde lüks tatil evlerine talebin ve kiraların yükselmesi, servet artışının bir belirtisi. Körfez bölgesi, yarı iletken endüstrisinin ve ardından gelişen bilgisayar ve internet şirketlerinin doğduğu yerdi. Silikon Vadisi Büyücüleri, dokunmatik ekranlı telefonlardan, büyük kütüphanelerde anında arama yapılmasına ve binlerce mil uzakta bir dronun pilotluğuna kadar, dünyayı fütüristik hissettiren birçok mucize sağladı. 2010'dan beri ticari faaliyetlerde yaşanan canlanma ilerlemenin devam ettiği izlenimi uyandırıyor.

Bu nedenle bazı kişilerin Silikon Vadisi'nin durağan olduğunu ve yeniliklerin oranının on yıllar içinde durgunlaştığını düşünmesi şaşırtıcı. PayPal'ın kurucusu ve Facebook'un ilk dış yatırımcısı olan Peter Thiel, Amerika'da yeniliklerin “dar boğaz ile ölü hal arasında bir yerde” olduğunu söylüyor. Farklı alanlarda çalışan mühendisler duydukları benzer hayal kırıklıklarını paylaşıyor ve küçük ama büyümekte olan bir ekonomist grubu, bugünün yeniliklerinin ekonomik etkilerini geçmişe kıyasla daha sönük olabileceğini ifade ediyor.

[ … ]

Her alanda etkileyen ucuz işlem gücünün körüklediği yeniliklerde patlama yaşanıyor. Bilgisayarlar doğal dili anlamaya başlıyor. İnsanlar, yakında iş dünyasının büyük bölümünde uygulama alanı bulabilecekleri bir teknoloji olan, sadece vücut hareketleriyle video oyunlarını kontrol ediyorlar. Üç boyutlu baskı giderek daha karmaşık nesnelerin üretimini mümkün kılacağı gibi insan dokularına ve diğer organik maddelere de uygulanabilecek.

Yenilikler konusunda kötümser biri bu durumu “asla gerçekleşmeyecek bir vaat” olarak görmezden gelebilir. Ancak, teknoloji öncülüğünde büyümenin, alçalıp yükselmesi yerine, durmadan büyümeye devam etmesi ya da sürekli düşüş göstermesi düşüncesi tarihle çelişiyor. Chicago Üniversitesi'nden Chad Syverson, elektrik kullanımının yaygınlaştığı dönemde verimlilik artışının önce bir durgunluk ardından büyüme şeklinde olduğuna işaret ediyor. Büyüme, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki elektrik alanındaki önemli yenilikler döneminde yavaştı; sonra aniden yükselmişti.

Silikon Vadisi tekrar yükselişe geçiyor. 101 Karayolu boyunca uzanan ofis park alanları bir kez daha umut dolu yeni işletmelerin logolarıyla renkleniyor. Tıpkı birikmiş servetin işareti olan Tahoe Gölü benzeri tatil kasabalarındaki lüks tatil evlerine yönelik talep gibi kiralar da artıyor. Körfez Bölgesi yarı iletken endüstrisinin ve beraberinde büyüyen bilgisayar ve İnternet şirketlerinin doğum yeriydi. Buradaki dâhiler, dokunmatik ekran telefonlardan büyük kütüphanelerde anlık aramalara, binlerce kilometre mesafedeki bir İHA’yı yönetme gücüne kadar dünyanın kendini çağın ötesinde hissetmesini sağlayan birçok mucize sundu. 2010 yılından bu yana ticari faaliyetindeki canlanma, ilerlemenin hızlı bir şekilde başladığını düşündürüyor.

Şaşırtıcı gelebilir ama Silikon Vadisi’ndeki bazı kimseler buranın cansız olduğunu düşünüyor ve inovasyon çok uzun süredir hızını kaybetti. PayPal kurucusu ve Facebook’un ilk dış yatırımcısı yatırımcısı Peter Thiel Amerika’daki inovasyonun “sıkıntılar ve ölüm arasında bir yerlerde” olduğunu söylüyor. Farklı alanlardaki mühendisler benzer hayal kırıklığını paylaşıyor. Ayrıca, küçük ama sayıları gittikçe artan bir grup ekonomist, günümüz inovasyonlarının ekonomik etkisinin geçmiştekilerle karşılaştırıldığında sönük kalabileceğini tahmin ediyor.

[ … ]

Genel olarak, ucuz işleme gücüyle beslenen inovasyonlar hızla yükseliyor. Bilgisayarlar doğal dili anlamaya başlıyor. İnsanlar tek başına vücut hareketiyle video oyunlarını kontrol ediyor ki, bu teknoloji yakın zamanda iş dünyasının birçok alanında uygulanabilir. Üç boyutlu yazdırma gitgide daha karmaşık bir dizi nesneyi seri olarak üretebiliyor ve kısa bir süre sonra insan dokularına ve diğer organik malzemelere doğru ilerleyebilir.

İnovasyon konusunda karamsar olan bir kişi bunu “asla gerçekleşmeyecek bir vaat” olarak önemsemeyebilir. Ancak, teknoloji öncülüğünde büyümenin zayıflama veya dalgalanmadan ziyade kesintisiz olarak devam etmesi veya istikrarlı bir şekilde azalması gerektiği fikri tarihle çelişiyor. Chicago Üniversitesi’nden Chad Syverson, elektrifikasyon çağı boyunca verimlilik artışının dalgalı olduğuna dikkati çekiyor. 19. yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın başlarındaki önemli elektriksel inovasyonların yaşandığı dönemde büyüme yavaştı ve sonrasında aniden arttı.